Πέμπτη 13 Δεκεμβρίου 2012

40 - Το φυλαχτό του Καρλομάγνου

Το φυλαχτό του Καρλομάγνου με Τίμιο Σταυρό
Το φυλαχτό του Καρλομάγνου.
Διακρίνεται καθαρά ο Τίμιος Σταυρός.


O Καρλομάγνος ή Κάρολος ο Μέγας (742 ή 747 – 28 Ιανουαρίου 814) (Γερμανικά: Karl der Große, Λατινικά: Carolus Magnus, Γαλλικά: Charlemagne) ήταν βασιλιάς των Φράγκων από το 771 έως το 814, βασιλιάς των Λομβαρδών από το 774 και ιδρυτής της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ο Καρλομάγνος
Ο Καρλομάγνος


Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012

39 - Σπάνιες φωτογραφίες από σταυροθήκες με τεμάχια Τιμίου Σταυρού που βρίσκονται στην Ιταλία



Σταυροθήκη.
Ρώμη, Εκκλησία S. Maria in Campitelli




Στο τρίτο τεύχος του περιοδικού Rivista dell’Osservatorio per le Arti Decorative in Italia που εκδίδεται από το Πανεπιστήμιο του Παλέρμου (Università degli Studi di Palermo), η Margherita Spinucci παρουσιάζει στις σελίδες 23-42 ένα απόσπασμα από τη διδακτορική της διατριβή “Le stauroteche medievali in Italia” (= Οι μεσαιωνικές σταυροθήκες στην Ιταλία). Στο άρθρο της που επιγράφεται Nota sulle stauroteche medievali in Italia (= Σημειώσεις πάνω στις μεσαιωνικές σταυροθήκες στην Ιταλία) η συγγραφέας παρουσιάζει ένα περίγραμμα των διαφόρων τύπων των μεσαιωνικών σταυροθηκών που υπάρχουν σήμερα στην Ιταλία και παρακολουθεί την φορμαλιστική τους εξέλιξη μέσα στο χρόνο. Το άρθρο της συνοδεύεται και από 17 φωτογραφίες διαφορετικών μεσαιωνικών σταυροθηκών που φέρουν τεμάχια Τιμίου Σταυρού. Οι 16 φωτογραφίες που κρίθηκαν σκόπιμο να αναπαραχθούν εδώ είναι είτε φωτογραφίες που πήρε η ίδια η συγγραφέας είτε ανατυπώσεις από βιβλία, στα οποία δεν έχει πρόσβαση ο blogger.
   
Υπενθυμίζω εδώ ότι σύμφωνα με την διδακτορική διατριβή της Margherita Spinucci υπάρχουν στην Ιταλία 85 διαφορετικές σταυροθήκες με τεμάχια Τιμίου Σταυρού που προέρχονται κατά κύριο λόγο από το Βυζάντιο ή τα Ιεροσόλυμα και φυλάσσονται σήμερα στο Βατικανό ή στην Ιταλία, σε μουσεία ή εκκλησίες.


Σταυροθήκη "Cicali", εμπροσθότυπος.
Γένοβα, Επισκοπικό Μουσείο (Museo Diocesano)


Σταυρός της Ειρήνης Δούκαινας, εμπροσθότυπος.
Βενετία, Θησαυρός του Αγίου Μάρκου


Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012

38 - Τα Ιερά δόντια της Αγίας Μάρτυρος Απολλωνίας

Το Μαρτύριο της Αγίας Απολλωνίας, πίνακας του Guido Reni
Το Μαρτύριο της Αγίας Απολλωνίας, πίνακας του Guido Reni (περίπου 1614)

Τα πιο γνωστά λείψανα δοντιών είναι σίγουρα της Αγίας Μάρτυρος Απολλωνίας, η οποία θεωρείται ως η προστάτιδα της οδοντιατρικής και των ανθρώπων που πάσχουν από οδοντιατρικές ασθένειες και τα συναφή προβλήματα. Κέρδισε το ρόλο αυτό, με βάση τα βασανιστήρια που υπέστη κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου της. Σύμφωνα με την Εκκλησιαστική Ιστορία του Ευσέβιου Καισαρείας κάηκε ζωντανή στην Αλεξάνδρεια μετά από βασανιστήρια που περιλάμβαναν μια οδυνηρή και βίαιη εξαγωγή των δοντιών της. Δεν είναι περίεργο, επομένως, ότι το πιο κοινό κειμήλιο που αποδίδεται στην Αγία Απολλωνία είναι ένα δόντι. Το 1987 ο Wiliam S. Walsh προσπάθησε να ταξινομήσει τα λείψανα της Αγίας Απολλωνίας και βρήκε δέκα εκκλησίες να κατέχουν λείψανα της Αγίας Απολλωνίας (Walsh W. S., Curiosities of popular customs and ofrites, ceremonies, observances, and miscellaneous antiquities, J. B. Lippincott Co, Philadelphia, 1897), ενώ οι Skrobonja et al. αναφέρονται σε 15 τόπους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ με παρουσία λειψάνων της Αγίας, πολλά όμως από αυτά να είναι αμφισβητούμενα [Škrobonja A, Rotschild V, Culina T, St Apollonia's tooth- a relic in the cathedral treasury in Rab (Croatia), British Dental Journal 2009, 207 (10), σελ.: 499-502]. Δόντια της Αγίας Απολλωνίας μπορεί να δείτε στον θησαυρό του καθεδρικού ναού της πόλης Rab, στην Κροατία, καθώς και στον καθεδρικό ναό του Πόρτο, στην Πορτογαλία. Τεμάχια δοντιών κατέχει επίσης το Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου, καθώς και η Αγγλικανική εκκλησία στο Walshingan της Βρετανίας (Beal JF, Tooth Relics,  British Dental Journal 2010, 208 (4), σελ.: 148).


η Αγία Απολλωνία, πίνακας του Francisco de Zurbarán
Πίνακας του Francisco de Zurbarán, περίπου 1631,
Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι.
Παριστάνεται η Αγία Απολλωνία.
Στο χέρι της κρατά τανάλια με ένα από τα δόντια της.

Σε αρκετές πόλεις, όπως έχει ειπωθεί, διασώζεται δόντι της Αγίας Απολλωνίας, μάρτυρος του Χριστού και προστάτιδας των οδοντιάτρων. Μία μικρή αναφορά στην Εκκλησιαστική Ιστορία του Ευσέβιου Καισαρείας, μόλις σαρανταεπτά λέξεων, για την Απολλωνία που μαρτύρησε υπέρ Χριστού, πιθανότατα το 248 ή ίσως το 249, θα δημιουργήσει σταδιακά, κατά τον Μεσαίωνα, μία πολύ δημοφιλή αγία, ικανή να θεραπεύσει, όταν την επικαλείσαι με πίστη, κάθε οδοντικό πόνο και νόσημα και στην οποία τα παιδιά αφιέρωναν τα πρώτα τους δόντια.

Το δόντι της Αγίας Απολλωνίας στο θησαυρό του Καθεδρικού ναού της πόλης Rab, στη Κροατία
Το δόντι της Αγίας Απολλωνίας στο θησαυρό του Καθεδρικού ναού της πόλης Rab, στη Κροατία


Πρωτότυπη λειψανοθήκη με την κάτω γνάθο της Αγίας Μάρτυρος Απολλωνίας. Επισκοπικό Μουσείο του Καθεδρικού του Μπρίντιζι, Ιταλία.
Πρωτότυπη λειψανοθήκη με την κάτω γνάθο
της Αγίας Μάρτυρος Απολλωνίας.
Επισκοπικό Μουσείο του Καθεδρικού του Μπρίντιζι, Ιταλία.

 

37 - Λειψανοθήκη με δόντι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού

Λειψανοθήκη με δόντι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου
Λειψανοθήκη με δόντι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού.
Ανήκει σήμερα στο Art Institute of Chicago.


Η Λειψανοθήκη με το δόντι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού βρίσκεται σήμερα στην κατοχή του Art Institute of Chicago μετά από αγορά το 1931. Αρχικά βρισκόταν στον θησαυρό του Καθεδρικού ναού του Αγίου Βλασίου της πόλης Brunswick της Γερμανίας τουλάχιστον από το 1482, αφού εμφανίζεται σε απογραφή λειψάνων του ναού. Ο ναός του Αγίου Βλασίου ήταν επίσης αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Προδρόμο.


Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012

36 - Τα σανδάλια του Χριστού

τα σανδάλια του Χριστού
Τεμάχια από τα σανδάλια του Χριστού, ενσωματωμένα σε υποδήματα Καρολίγγειας εποχής


Στην Βασιλική του Αγίου Σωτήρος στην πόλη Prüm της Γερμανίας που βρίσκεται κοντά στο Λουξεμβούργο αποθησαυρίζεται ένα σπό τα διασημότερα ιστορικά και μεσαιωνικά θρησκευτικά κειμήλια: τα σανδάλια του Χριστού.

Η πόλη Prüm της Γερμανίας
Η πόλη Prüm της Γερμανίας
 

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

35 - Αγιότης μαρτυρουμένη


Έγγραφο Πατριαρχική και Συνοδική πράξη αγιοποίηση Ιωακείμ Βατοπεδινός ο Παπουλάκης
Απόφαση της Πατριαρχικής και Συνοδικής πράξης
του Οικουμενικού Πατριαρχείου (αρ. 323 της 19/03/1998)
με την οποίαν ο Ιωακείμ ο Βατοπεδινός ο Παπουλάκης
συγκαταριθμείται στους αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Αναδημοσιεύουμε εδώ την ενδιαφέρουσα ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου και καθηγητού Πανεπιστημίου πατρός Γεωργίου Μεταλληνού με τίτλο "Αγιότης μαρτυρουμένη" που δόθηκε στη σειρά ομιλιών στρογγυλής τραπέζης με θέμα: "Αγιότητα, ένα λησμονημένο όραμα" που οργανώθηκε με τη ευκαιρία συμπλήρωσης είκοσι χρόνων λειτουργίας του εκδοτικού οίκου "Ακρίτας" στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν από 21 Οκτωβρίου ως 16 Δεκεμβρίου 1998.

Οι ομιλίες αυτές δημοσιεύθηκαν στον επετειακό συλλογικό τόμο "Αγιότητα, ένα λησμονημένο όραμα" των εκδόσεων "Ακρίτας" (Α' έκδοση Δεκέμβριος 2001, σελ. 45-57) (εδώ όλος ο τόμος ή εδώ για την συγκεκριμένη ομιλία).
  
Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ θρόα1 κατάταξη νέων γίων στ γιολόγιο τς ρθοδόξου κκλησίας τόσο στ κλίμα το Οκουμενικο Πατριαρχείου, σο κα στν κκλησία τς ωσίας, προκάλεσε τς πόμενες σκέψεις πάνω σε μία οσιώδη πτυχ τς διαδικασίας τς «ναγνωρίσεως» γίων στν ρθόδοξη παράδοση. 
 

Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012

34 - Ψάχνοντας απεγνωσμένα βοήθεια! Πουλώντας άγια λείψανα για να σωθεί η βυζαντινή αυτοκρατορία



Eυαγγέλιο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος αββαείο Σαιν Ντενί Παρίσι
Eυαγγέλιο που χάρισε ο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος
στο αββαείο του Αγίου Διονυσίου (Σαιν Ντενί), στο Παρίσι.


Η επαπειλούμενη κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ώθησε πολλούς αυτοκράτορες του Βυζαντίου, από τη δυναστεία των Παλαιολόγων, να ζητήσουν οικονομική και στρατιωτική βοήθεια από τα βασίλεια της Δύσης. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της γνωστής περιοδείας του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου στη Δύση, ο ίδιος προσπάθησε να συγκεντρώσει οικονομική και στρατιωτική βοήθεια κατά των Τούρκων, ακόμα και ενεχυριάζοντας, πουλώντας και δωρίζοντας άγια λείψανα, ανάμεσα στα οποία ήταν τεμάχια του Τιμίου Σταυρού, τεμάχια του χιτώνα του Χριστού, αυτόν που άγγιξε η αιμορροούσα γυναίκα και θεραπεύτηκε, τεμάχια του σπόγγου από τα Πάθη του Χριστού, λείψανα αποστόλων και άλλων αγίων. Η αποστολή δεν ευοδώθηκε, αλλά το αποτέλεσμα ήταν ότι πολλά λείψανα μεταφέρθηκαν έτσι στη Δύση και διασώθηκαν. Θραύσματα αυτής της ιστορίας περιγράφονται παρακάτω.


Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

33 - Τίμιο Ξύλο στο Διάστημα!

Η Γη από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό
Η Γη από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

Σταυρός, δώρο του Πατριάρχη Μόσχας Αλεξίου Β΄
Σταυρός, δώρο του Πατριάρχη Μόσχας Αλεξίου Β΄,
που βρίσκεται μόνιμα στο ρωσικό τμήμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού



Σύμφωνα με το ημερολόγιο που δημοσιεύει ο ρώσος κοσμοναύτης και μηχανικός πτήσης Μαξίμ Σουράεφ (Максим Сураев) στον ιστότοπο της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος  Роскосмос (ανάρτηση 35 εδώ), όταν αυτός βρισκόταν στο διάστημα υπήρχαν τέσσερεις εικόνες και ένας σταυρός στο ρωσικό τμήμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012

32 - Το φαινόμενο της ζητείας κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο

Καισάριος Δαπόντες (1713 - 1784)
Καισάριος Δαπόντες (1713 - 1784).
Περιέγραψε σε βιβλίο την μακροχρόνια "ιερά ζητεία" που έκανε
υπέρ της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου Αγίου Όρους.
Σώζεται ακόμη και λεπτομερές αυτόγραφο κατάστιχο των εσόδων της ζητείας του.

Αναδημοσιεύουμε εδώ το πολύ ενδιαφέρον άρθρο της Ελένης Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη "Το φαινόμενο της ζητείας κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο" που πρωτοδημοσιεύθηκε στον ΙΟΝΙΟ ΛΟΓΟ, Επιστημονική Περιοδική Έκδοση του Τμήματος Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστήμιου, τόμος Α' (Τόμος χαριστήριος στον Δημήτρη Ζ. Σοφιανό), Κέρκυρα, 2007, σελ. 247 -293.
  



31 - Ο Πατριαρχικός Σταυρός του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός ή Σταυρός του Ρωμανού Β', βυζαντινού αυτοκράτορα, που φέρει τεμάχια Τιμίου Ξύλου




Ο "Πατριαρχικός Σταυρός" του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός ή Σταυρός του Ρωμανού Β'
Ο Σταυρός του Ρωμανού Β' (εμπροσθότυπος)


Ο Πατριαρχικός Σταυρός του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός ή Σταυρός του Ρωμανού Β'.

Ο Πατριαρχικός Σταυρός του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός είναι μία βυζαντινή σταυροθήκη που περιέχει πέντε τεμάχια Τίμιου Σταυρού που συναρμόζονται στο σχήμα ενός πατριαρχικού σταυρού.



Ο "Πατριαρχικός Σταυρός" του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός ή Σταυρός του Ρωμανού Β'
Ο Σταυρός του Ρωμανού Β' (οπισθότυπος)



30 - Άγια Λείψανα. Τόποι συγκεντρώσεως


τεμάχιο από το αριστερό πόδι Μαρίας της Μαγδαληνής
Πιστεύεται ότι η λειψανοθήκη της φωτογραφίας περιέχει τεμάχιο από το αριστερό πόδι
της Μυροφόρου και Ισαποστόλου Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.
Στην κατοχή του Εθνικού Μουσείου (Muzeo Nazionale) της Ρώμης, Ιταλία.



Δημοσιεύουμε εδώ το μέρος της πρωτότυπης μελέτης του καθηγητού Αντωνίου Μάρκου με τίτλο "Άγια Λείψανα. Τόποι Συγκεντρώσεως". Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Κέντρου Αγιολογικών Ερευνών "Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής" Το Συναξάριο της Εκκλησίας (εδώ).

Ο ιστότοπος της Λειψανοθήκης ένθερμα προτείνει στους τυχόν αναγνώστες της την άμεση παραπομπή στον ιστότοπο του Κέντρου Αγιολογικών Ερευνών "Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής" Το Συναξάριο της Εκκλησίας, ώστε να διεξέλθουν εκτός αυτού και όλο το άλλο σπουδαίο υλικό που έχει γράψει και συγκεντρώσει τα τελευταία χρόνια ο καθηγητής Αντώνιος Μάρκος.




ΑΓΙΑ ΛΕΙΨΑΝΑ
Τόποι Συγκεντρώσεως

Καθηγητο ντωνίου Μάρκου



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
 
Προλεγόμενα
Βιβλιογραφία
Συγκεντρώσεις γίων Λειψάνων
Συγκεντρώσεις Κειμηλίων καί γίων Λειψάνων στήν ρθόδοξη νατολή.
Συγκεντρώσεις γίων Λειψάνων στήν λλάδα.
Συγκεντρώσεις Κειμηλίων καί γίων Λειψάνων στή Ρωμαιοκαθολική καί Προτεσταντική Δύση.


29 - Άγια Λείψανα. Ιστορική και Θεολογική προσέγγιση

Τμήματα των οστών του προσώπου του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού του Κυρίου.
Φυλάσσονται στον Καθεδρικό της Αμιένης (Amiens) στη Γαλλία.
Πρόσφατα συζητήθηκε η αυθεντικότητά τους, για την οποίαν συνηγόρησαν ρώσοι ιερωμένοι.


Δημοσιεύουμε εδώ το μέρος της πρωτότυπης μελέτης του καθηγητού Αντωνίου Μάρκου με τίτλο "Άγια Λείψανα. Ιστορική και Θεολογική προσέγγιση. Μέρος πρώτο και δεύτερο". Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Κέντρου Αγιολογικών Ερευνών "Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής" Το Συναξάριο της Εκκλησίας (εδώ).

Ο ιστότοπος της Λειψανοθήκης ένθερμα προτείνει στους τυχόν αναγνώστες της την άμεση παραπομπή στον ιστότοπο του Κέντρου Αγιολογικών Ερευνών "Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής" Το Συναξάριο της Εκκλησίας, ώστε να διεξέλθουν εκτός αυτού και όλο το άλλο σπουδαίο υλικό που έχει γράψει και συγκεντρώσει τα τελευταία χρόνια ο καθηγητής Αντώνιος Μάρκος.


ΑΓΙΑ ΛΕΙΨΑΝΑ
στορική καί Θεολογική προσέγγιση

Καθηγητο ντωνίου Μάρκου

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
Προλεγόμενα

Μέρος Πρτο:
ΠΕΡΙ ΑΓΙΩΝ
κκλησιαστική ρμηνεία το ρου "γιος".
τιμή τν γίων.
τιμή τς περαγίας Θεοτόκου.
Συμπεράσματα.
ντιδράσεις κατά τς τιμς τν γίων.

Μέρος Δεύτερο:
ΠΕΡΙ ΑΓΙΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ
θεολογία τν γίων Λειψάνων.
τιμή τν γίων Λειψάνων.
ντιδράσεις κατά τς τιμς τν γίων Λειψάνων.
νακομιδή - τεμαχισμός - διασπορά γίων Λειψάνων.
μπορεία - νοθεία - κμετάλλευση γίων Λειψάνων.
Προβλήματα γνησιότητος Λειψάνων στήν ρθόδοξη κκλησία.
Τά Λείψανα το γ. Γρηγορίου το Θεολόγου.
Τά Λείψανα το γ. Νικολάου π. Μύρων.
Τά Λείψανα το γ. χιλλείου π. Λαρίσης.
Τά Λείψανα το σ. Δαβίδ τς Θεσσαλονίκης.
Τά Λείψανα το Εαγγελιστή Λουκ.
Συμπεράσματα.
Νομική θέση τν γίων Λειψάνων.

Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012

28 - Ο Βατικάνειος Σταυρός (Crux Vaticana) ή Σταυρός του Ιουστίνου Β´, βυζαντινού αυτοκράτορα, που φέρει τεμάχιο Τιμίου Ξύλου

Ο Βατικάνειος Σταυρός (Crux Vaticana) ή Σταυρός του Ιουστίνου Β´
Ο Βατικάνειος Σταυρός (Crux Vaticana) ή Σταυρός του Ιουστίνου Β´

Σύμφωνα με την διδακτορική διατριβή της Margherita Spinucci Le stauroteche medievali in Italia” (= Οι μεσαιωνικές σταυροθήκες στην Ιταλία) υπάρχουν 85 σταυροθήκες με τεμάχια Τιμίου Σταυρού που προέρχονται κατά κύριο λόγο από το Βυζάντιο ή τα Ιεροσόλυμα και φυλάσσονται σήμερα στο Βατικανό ή στην Ιταλία, σε μουσεία ή εκκλησίες.

χάρτης γεωγραφικής κατανομής σταυροθηκών με Τίμιο Ξύλο στην Ιταλία
Γεωγραφική κατανομή των σταυροθηκών με τεμάχια του Τιμίου Σταυρού στην Ιταλία.
Από τη διατριβή της Margherita Spinucci Le stauroteche medievali in Italia”.



Ανάμεσα σε αυτά είναι και ένας σταυρός με τεμάχιο Τιμίου Σταυρού που έχει πρόσφατα ανακαινισθεί και εκτίθεται στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Μουσείο του Θησαυρού του Αγίου Πέτρου, στο Βατικανό (MUSEO STORICO ARTISTICO DEL TESORO DI SAN PIETRO).

Ο σταυρός αυτός ονομάζεται Βατικάνειος Σταυρός (Crux Vaticana) ή Σταυρός του Ιουστίνου Β´.

Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

27 - Τρίπτυχη σταυροθήκη με τεμάχιο Τιμίου Σταυρού που ανήκει στη Βασιλική της βελγικής πόλης Tongeren

Το τρίπτυχο με τεμάχιο Τιμίου Σταυρού Tongeren Βέλγιο
Το τρίπτυχο με τεμάχιο Τιμίου Σταυρού (ανοιχτό).


Στη πόλη Tongeren του Βελγίου που είναι η αρχαιότερη πόλη του Βελγίου βρίσκεται και ένα από τα πιο όμορφα μεσαιωνικά μνημεία του κόσμου, η γοτθική Βασιλική του Tongeren, κατασκευασμένη τον 13ο αιώνα.

Η Βασιλική του Tongeren to 1912
Η Βασιλική του Tongeren to 1912.

Tongeren, Βέλγιο
Tongeren, Βέλγιο.


Η Βασιλική του Tongeren (Onze-Lieve-Vrouwe Basilie = Βασιλική "Η Δέσποινα ημών") κατέχει και έναν πλουσιότατο θησαυρό εκκλησιαστικών αντικειμένων από τον 6ο αιώνα και δώθε. Πολλά από τα πιο αξιόλογα καλλιτεχνήματα της Βασιλικής εκτίθενται στο θησαυροφυλάκειο της Βασιλικής, το οποίο λειτουργεί ως μουσείο.

Ανάμεσα στους καλλιτεχνικούς θησαυρούς διασώζεται και μία Σταυροθήκη, ένα τρίπτυχο με τεμάχιο Τιμίου Σταυρού. Το τρίπτυχο κατασκευάστηκε το 1170 και είναι αντιπροσωπευτικό της σχολής Mosan.

26 - Η δεύτερη ζωή των αγίων λειψάνων

Προσκύνηση ιερών λειψάνων
Προσκύνηση ιερών λειψάνων



Σκέφτομαι καμία φορά πως τα άγια λείψανα ζουν μια δεύτερη ζωή. Πράγματι από τη στιγμή του θανάτου του κατόχου τους, τα κόκαλα του μάρτυρα ή άγιου, θάβονται, ξεθάβονται, τεμαχίζονται, κονιορτοποιούνται (αρχαία συνήθεια η κονιορτοποίηση αγίων λειψάνων και η κατάποσή τους προς ίαση σοβαρών ασθενειών), τοποθετούνται σε ναούς και εγκαινιάζουν θεία θυσιαστήρια, αφού πάνω τους οικοδομείται η αγία τράπεζα, ανταλλάσονται, αλλά και πωλούνται, αγοράζονται, ενεχυριάζονται, εξαγοράζουν χρέη, κλέβονται βεβαίως, εκτίθενται σε εορτές και ιερές πανηγύρεις, παραπέφτουν σε υπόγεια, ευπρεπίζονται, τοποθετούνται σε πολύτιμες λειψανοθήκες, τιμώνται, προσκυνούνται, καταφιλούνται, ταξιδεύουν σε στεριές και θάλασσες, περιοδεύουν, παλαιότερα σε ιερές ζητείες, μετακομίζουν (μετακομιδή αγίων λειψάνων), συλλέγονται, αποτίθενται, διεκδικούνται, διαρκώς αναχωρούν στο χώρο και στον χρόνο και πόσα ακόμη δεν αποτελούν τώρα τη φυσική ζωή των ιερών αυτών λειψάνων!


Αναπαύονται σε σκοτεινά, κρύα κουτιά και να που ανοίγουν αυτά τα κουτιά και έρχονται τα άγια κόκαλα στο φως. Τι ακούν κι αυτά από τις εξομολογήσεις των ανθρώπων, τους φόβους, τις επιθυμίες, τις υποσχέσεις, τις μετάνοιες, ενώ την ίδια στιγμή διαστέλλονται από την θερμότητα των κεριών και τα βουβά δάκρυα που πέφτουν πάνω τους, και είναι σα ν' απαντούν κι αυτά ανεπαισθήτως στους πνιχτούς, σιγαλούς αναστεναγμούς και στα τρεμώδη αναφυλλητά των ανθρώπων;
   
Και ιδού το θαύμα! Λείψανα οστών παλαιών, ας είναι και βραχεία κόνις, ή έστω τριχών μικρό μέρος ή και σημείο μικρό ραντισμάτων, να που αποκαλύπτουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και τον Αμνόν του Θεού, του μελιζομένου και μη διαιρουμένου, του εσθιομένου και μηδέποτε δαπανουμένου.


25 - Υποδοχή Ιερών Λειψάνων του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας, στις Βρυξέλλες

Λείψανα του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας
Λείψανα του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας, του θαυματουργού


Εικόνα του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας
Εικόνα του Αγίου Λουκά, επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας


Η Ιερά Μητρόπολη Βελγίου και Εξαρχία Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου, το εσπέρας της 18ης Νοεμβρίου 2012, υποδέχθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών της πόλης των Βρυξελλών, τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Νεκτάριο Αντωνόπουλο, Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Σαγματά Θηβών, κομίζοντα Τεμάχιο Ιερών Λειψάνων του εν Αγίοις Πατρός Ημών, Λουκά Επισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας, του Θαυματουργού.

Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012

24 - Το καρφί της Σταύρωσης του θησαυρού της Θεοφανούς Σκλήραινας, αυτοκράτειρας των Γερμανών

Καρφί της Σταύρωσης από τον λεγόμενο θησαυρό της Θεοφανούς http://leipsanothiki.blogspot.be/
Καρφί της Σταύρωσης από τον λεγόμενο θησαυρό της Θεοφανούς.
Μέρος της προίκας μιας δωδεκαετούς βυζαντινής πριγκιποπούλας
που στάλθηκε στη Γερμανία για να παντρευτεί και να καταλήξει
αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και να κυβερνήσει
με σιδερένια πυγμή.


Essen
Ο θησαυρός της Θεοφανούς αποθησαυρίζεται
στο Essen της Γερμανίας.

Η Θεοφανώ Σκλήραινα (960 - θαν. 15 Ιουνίου 991) ή Θεοφανώ της Γερμανίας γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν η σύζυγος του Όθωνα Β', αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μητέρα του Όθωνα Γ΄, του επονομαζόμενου και "θαύμα του κόσμου". 

Eschwege Γερμανία
Άγαλμα της Θεοφανούς στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου,
Eschwege Γερμανία.

Ο Όθων Α΄ είχε ζητήσει μια βυζαντινή πριγκίπισσα για να νυμφευφθεί το γιο του, τον Όθωνα Β', έτσι ώστε να επισφραγιστεί μια συνθήκη μεταξύ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά από έναν αποτυχημένο πρώτο γύρο διαπραγματεύσεων με τον Νικηφόρο Β' Φωκά, ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιωάννης Β' Τσιμισκής έστειλε την ανιψιά του Θεοφανώ, η οποία έφτασε με κάθε μεγαλοπρέπεια το 972, με συνοδεία και φέροντας μεγάλο θησαυρό ως δώρο, σε ηλικία 12 ετών.

Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012

23 - Ιστορίες λειψάνων μέσα από τα μεταβυζαντινά αγιορείτικα έγγραφα


  Λείψανα Τίμιο Ξύλο  Ιερά Λείψανα και Τίμιο Ξύλο. Από την Ιερά Μονή Αγίου Θεοδοσίου στην έρημο της Παλαιστίνης.
Ιερά Λείψανα και Τίμιο Ξύλο.Από την Ιερά Μονή Αγίου Θεοδοσίου στην έρημο της Παλαιστίνης.

Σκέφτομαι καμία φορά πως τα άγια λείψανα ζουν μια δεύτερη ζωή. Πράγματι από τη στιγμή του θανάτου του κατόχου τους, τα κόκαλα του μάρτυρα ή άγιου, θάβονται, ξεθάβονται, τεμαχίζονται, κονιορτοποιούνται (αρχαία συνήθεια η κονιορτοποίηση αγίων λειψάνων και η κατάποσή τους προς ίαση σοβαρών ασθενειών), τοποθετούνται σε ναούς και εγκαινιάζουν θεία θυσιαστήρια, αφού πάνω τους οικοδομείται η αγία τράπεζα, ανταλλάσονται, αλλά και πωλούνται, αγοράζονται, ενεχυριάζονται, εξαγοράζουν χρέη, κλέβονται βεβαίως, εκτίθενται σε γιορτές και ιερές πανηγύρεις, παραπέφτουν σε υπόγεια, ευπρεπίζονται, τοποθετούνται σε πολύτιμες λειψανοθήκες, τιμώνται, προσκυνούνται, καταφιλούνται, ταξιδεύουν σε στεριές και θάλασσες, περιοδεύουν, παλαιότερα σε ιερές ζητείες, μετακομίζουν (μετακομιδή αγίων λειψάνων), συλλέγονται, αποτίθενται, διεκδικούνται, διαρκώς αναχωρούν στο χώρο και στον χρόνο και πόσα ακόμη δεν αποτελούν τώρα τη φυσική ζωή των ιερών αυτών λειψάνων!


έγγραφο Καρακάλλου Άγιον Όρος
Συστατικό γράμμα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωακείμ (αρ. 13 του αρχείου της Ι. Μ. Καρακάλλου),
με το οποίο επιτρέπει "τοπική' ζητεία στην περιοχή της Θεσσαλονίκης από την Ι. Μ. Καρακάλλου


Και αυτής τη ζωής τα θραύσματα μόνον, σπάνια κι αυτά, περιμένουν τον ερευνητή που θα τα ανακαλύψει μέσα σε χειρόγραφα, λυτά έγγραφα και κατάστιχα, καλά κρυμένα σε σιγίλλια, συνοδικά επιτίμια, αποδεικτικά γράμματα, ομολογίες, αφιερωτήρια έγγραφα και άλλα τέτοιου είδους βυζαντινά και μεταβυζαντινά έγγραφα.

Έτσι μια έρευνα στους δύο πρώτους τόμους των Αθωνικών Συμμείκτων φανέρωσε το παρακάτω υλικό.



22 - Υφασμάτινα λείψανα



Ιερή Εμβάδα του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου
Ιερή Εμβάδα του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου
Δεξιά διακρίνεται Ιερή Εμβάδα του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου
Ιερή Εμβάδα του Αγίου Σπυρίδωνος Κέρκυρα
Ιερή Εμβάδα του Αγίου Σπυρίδωνος, Επισκόπου Τριμυθούντος του Θαυματουργού

μπαρλακί του Αγίου Σπυρίδωνος
Σε κάθε λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος, στην Κέρκυρα,
το λείψανο είναι «προστατευμένο» με ένα κάλυμμα,
το μπαρλακί (από το ιταλικό Baldacchino),
που κρατούν πάνω από το λείψανο τέσσερις ναύτες.

Τα εκκλησιαστικά υφάσματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
 
1. Λειτουργικά Ενδύματα (liturgical garments),
 
2. Λειτουργικά Υφάσματα (liturgical fabrics) και
 
3. Τα Σάββανα / λείψανα (relic textiles).
 

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

21 - Η τιμή των αγίων και των λειψάνων κατά τους τρεις Ιεράρχες

Αναδημοσιεύουμε εδώ το Δ' κεφάλαιο (κείμενο και σημειώσεις) από τη διατριβή του Πρεσβύτερου VIOREL DINCĂ με τίτλο: "Η τιμή των αγίων και των λειψάνων κατά τους τρεις Ιεράρχες". Η διατριβή υποβλήθηκε στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ.
  
Το Δ' κεφάλαιο διαπραγματεύεται τα λείψανα των αγίων, τη θεολογική προσέγγιση προς αυτά, την αφθαρσία τους, τη θαυματουργή και ιαματική δύναμη τους, το τεμαχισμό και τη μετακομιδή τους, όπως και τη χρήση τους στα εγκαίνια ναών και την αποδιδόμενη σ' αυτά τιμή και προσκύνηση.
  
Η διατριβή είναι διαθέσιμη εδώ.
 
ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
  
1. Η θεολογικ προσγγιση περ των ιερν λειψνων
  
Σε όλες τις εποχές, απέναντι στα λείψανα του ανθρώπου υπήρξε σεβασμός εκ μέρους των εν ζωή ανθρώπων, που φρόντιζαν για τον ενταφιασμό με ιδιαίτερη τιμή. Αυτή η τιμή πηγάζει από την πίστη στην αθανασία της ψυχής, πίστη που συνήθως συνδεόταν στενότατα με τον ενταφιασμό του σώματος. Όμως, στο Χριστιανισμό αυτή η πίστη έχει μία δυνατή δογματική βάση. Το σώμα θα συμμετάσχει μαζί με την ψυχή στην αιώνια ανταμοιβή, ή στην αιώνια τιμωρία, εφ΄όσον συνυπήρχαν, και θα αναστηθεί στη μέλλουσα κρίση. Πολύ περισσότερο το σώμα του ανθρώπου είναι «νας του Αγου Πνεματος»531, για το οποίο ο απόστολος των εθνών αναγγέλλει ότι μεγάλη και αιώνια τιμωρία θα υποστούν εκείνοι, που θα τον καταστρέφουν: «ε τις τν ναν το Θεο φθερει, φθερε τοτον Θες· γρ νας το Θεο γις στιν, οτινς στε μες»532. Η θεία χάρη παρέδωσε μεγάλη τιμή σ΄ εκείνο που κάποτε προκαλούσε ακαθαρσία στον άνθρωπο που ερχόταν σε επαφή με σώμα νεκρού533. Τα ιερά λείψανα είναι ο καρπός του Αγίου Πνεύματος που μαρτυρεί και ενεργεί υπέρ Χριστού. Η θεία χάρη κάνει αυτή την διαφορά, την οποία τονίζει και ο Μγας Βασλειος: «Σγκρινον τονυν τ γενσει τν θνατον και πασαι δυρμενος τν τς τιμας παλλασμενον. τε ουδαοι πθνσκον, βδελυκτ ν τ θνησιμαα· τε πρ Χριστο θνατος, τμια τ λεψανα τν σων ατο. Πρ τοτου λγετο τος ερεσι κατος Ναζηραοις το, Ο μιανθσεσθε π’ οδεν τεθνηκτι· κα τ, Ὲάν τις ψηται νεκρο, κθαρτος σται ως σπρας· κα τ, Πλυνε αυτο τὰ ἱμτια. Νυν δ ψμενος στων μρτυρος, λαμβνει τιν μετουσαν γιασμο κ τς ν τ σματι προσεδρευοσης χριτος» 534.

Η λειψανοθήκη με την κάρα του Μεγάλου Βασιλείου. Επίσης σταυροθήκη με Τίμιο Ξύλο και βασιλικό.
Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους.
  

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...