Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

364 - Το πρόσωπο του Χριστού - δύο βυζαντινές πηγές


Σε διάφορα βυζαντινά χειρόγραφα υπάρχουν κείμενα που περιγράφουν το πρόσωπο του Χριστού. Από τα κείμενα αυτά, ένα αποδίδεται σε κάποιον ιερομόναχο της μονής των Καλλιστράτου στο Βυζάντιο με το όνομα Επιφάνιος περίπου το 800 μΧ, κείμενο που είχε μεγάλη διάδοση επειδή αντιγραφόταν συνέχεια, ενώ το δεύτερο είναι κάποιου ανώνυμου και ανάγεται στο 950 μΧ περίπου. Και τα δύο κείμενα ανάγουν την προέλευση της περιγραφής στους Αποστόλους και σε άλλους αυτόπτες μάρτυρες της εποχής του Χριστού.

Παραθέτουμε παρακάτω τις εκδόσεις των δύο κειμένων από τον Ernst von Dobschütz:

1. Το κείμενο που αποδίδεται στον ιερομόναχο Επιφάνιο. Ενδιαφέρουσα είναι η παρατήρηση στο τέλος του κειμένου περί της φυσικής ομοιότητας του Χριστού με την Παναγία.
  


Το πρόσωπο του Χριστού - δύο βυζαντινές πηγές http://leipsanothiki.blogspot.be/


2. Και  το δεύτερο κείμενο.


Το πρόσωπο του Χριστού - δύο βυζαντινές πηγές http://leipsanothiki.blogspot.be/



363 - Η προέλευση του λειψάνου του αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας

 Η προέλευση του λειψάνου του αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας http://leipsanothiki.blogspot.be/
Λειψανοθήκες με λείψανο ή λείψανα του αχράντου αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας.
Το βυζαντινό κειμήλιο του αχράντου αίματος του Χριστού προερχόταν από μία εικόνα του Χριστού
στη Βυρητό, από την οποίαν έρρευσε θαυματουργικά αίμα και νερό όταν λογχίστηκε από Εβραίους.


Στην ανάρτηση της λειψανοθήκης 349 - Το λείψανο του αχράντου αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας είχαμε πραγματευτεί διάφορες μικρές λειψανοθήκες που περιείχαν ή περιέχουν μικρή ποσότητα απο υποτιθέμενο αίμα του Χριστού και αποθησαυρίζονται στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας.

Το λείψανο του αχράντου αίματος του Χριστού υπήρξε ένα βυζαντινό κειμήλιο και ήταν ένα από τα τέσσερα υπερπολύτιμα λείψανα που έφερε μαζί του από την Κωνσταντινούπολη ο Δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος ως  μέρος των λαφύρων από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους.

Είχαμε τότε υποθέσει ότι το άχραντο αίμα του Χριστού συγκεντρώθηκε με κάποιο τρόπο κατά τη διάρκεια της αποκαθήλωσης από τον σταυρό και της προετοιμασίας του σώματος του Χριστού για την ταφή, όμως περαιτέρω έρευνα στις πηγές μάς αποκάλυψε άλλη προέλευση και συγκεκριμένα τη Βηρυτό. Προερχόταν από μία εικόνα του Χριστού, από την οποίαν έρρευσε θαυματουργικά αίμα και νερό όταν λογχίστηκε από Εβραίους.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2014

362 - Φατιμιδικά αιγυπτιακά υφάσματα ως ιερά λείψανα στη Λατινική Δύση

Φατιμιδικά αιγυπτιακά υφάσματα ως ιερά λείψανα στη Λατινική Δύση http://leipsanothiki.blogspot.be/
Φατιμιδικά αιγυπτιακά υφάσματα ως ιερά λείψανα στη Μεσαιωνική Ευρώπη.
Από πάνω προς τα κάτω το μαφόριο της Αγίας Άννας και το σουδάριο από την Ταφή του Χριστού.


Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα υφάσματα της Ανατολής έπαιρναν τον δρόμο τους προς τη Λατινική Δύση, όπου 'λατρεύονταν' ως χριστολογικά ή μαριολογικά κειμήλια. Ιδιαίτερα μετά τις σταυροφορίες, δεκάδες πολύτιμα υφάσματα έφτασαν στη Δύση ως υποτιθέμενα 'ιερά' αντικείμενα. Πολλά από αυτά ήταν βυζαντινά, αλλά και αρκετά είχαν προέλευση τη σιιτική Φατιμιδική Αίγυπτο, την οποίαν οι σταυροφόροι μάχονταν στους Αγίους Τόπους. Μάλιστα, όπως ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, πολλά από τα υφάσματα της Φατιμιδικής Αιγύπτου έφεραν ρητά από το Κοράνι κεντημένα με διακοσμητικά κουφικά γράμματα, αυτό όμως δεν τα εμπόδιζε να 'θαυματουργούν' για περισσότερο από επτά αιώνες, όπως φανερώνουν τα κατάστιχα με τα 'θαύματα' που επιτελούσαν και που έχουν διασωθεί κυρίως στη Γαλλία, αλλά και στην Ισπανία και την Ιταλία.

Την ενδιαφέρουσα αυτή πλευρά τούτων των υφασμάτινων λειψάνων της Λατινικής Δύσης καλύπτει εισαγωγικά με αυτή την ανάρτησή της η λειψανοθήκη. Ανάμεσα σε αυτά τα λείψανα που στην πραγματικότητα προέρχονται από τη Φατιμιδική Αίγυπτο του 12ου αιώνα βρίσκουμε και τα υποτιθέμενα:

  • τα οθόνια ή το σουδάριο της ταφής του Χριστού (στο αββαείο του Cadouin στην Ακουϊτανία) και
  • το πέπλο ή μαφόριο της Αγίας Άννας, μητέρας της Θεοτόκου (στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Άννας, στην πόλη Apt της Προβηγκίας).

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

361 - Το παρουσιαστικό του Ιησού

Το πρόσωπο του βασανισμένου και σταυρωθέντος άνδρα από  την Ιερά Σινδόνη ή Σινδόνη του Τορίνου.
Yποστηρίζεται ότι πρόκειται για το σάβανο στο οποίο εναποτέθηκε το σώμα του Ιησού Χριστού,
μετά την αποκαθήλωσή του από τον Σταυρό.


Φυλετικά, φυσιογνωμικά, γλωσσικά και πολιτιστικά γνήσιος Ισραηλίτης
 
Ανάστημα μάλλον μέτριο
 
Χρώμα δέρματος ανοιχτό καφέ (σιταρένιο)
 
Χρώμα ματιών μαύρο ή καφέ
 
Μαλλιά σκούρα, μακριά με χωρίστρα στη μέση, αλειμμένα με ελαφρύ λάδι 

... ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας ... (Λουκ. 7, 46)

... σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι ... (Ματθ., 6, 17)

Γενειάδα και μουστάκι

Φωνή χαρακτηριστική και γνώριμη, κατά περιστάσεις δυνατή 

... καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον· Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσὴφ ; (Λουκ. 4, 22)
          
... Ἐν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξε λέγων· Ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω ... (Ιωάν., 7, 37)
   
... καὶ ταῦτα εἰπὼν φωνῇ μεγάλῃ ἐκραύγασε· Λάζαρε, δεῦρο ἔξω (Ιωάν., 11, 43)

... λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μαρία. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ· Ραββουνί ... (Ιωάν., 20, 16) 

 Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

 

360 - Το Άγιο Σουδάριο της Cahors (Γαλλία)

Το Άγιο Σουδάριο της Cahors (Γαλλία). http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το Άγιο Σουδάριο της Cahors (Γαλλία).


Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα υφάσματα της Ανατολής έπαιρναν τον δρόμο τους προς τη Λατινική Δύση, όπου 'λατρεύονταν' ως χριστολογικά ή μαριολογικά κειμήλια. Για παράδειγμα, στον Καθεδρικό του Αγίου Πρωτομάρτυρα Στέφανου της πόλης Cahors της Γαλλίας αποθησαυρίζεται ένα κομμάτι υφάσματος από λινό, που είναι υποτίθεται το σουδάριο που χρησιμοποιήθηκε στην Ταφή του Χριστού, πάνω στο οποίο μπορούσε ακόμη να δει κανείς κηλίδες αίματος από την κεφαλή του Χριστού, αν όχι την ίδια την κεφαλή του Χριστού αποτυπωμένη στο ύφασμα.
  

Cahors, Γαλλία. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Cahors, Γαλλία.


Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

359 - Η βυζαντινή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου του Βησσαρίωνα

 Η βυζαντινή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου του Βησσαρίωνα http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η αριστουργηματική βυζαντινή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου του Βησσαρίωνα.
Gallerie dell'Accademia, Βενετία.


Ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος (Τραπεζούντα, 2 Ιανουαρίου 1403 - Ραβέννα 18 Νοεμβρίου 1472) ήταν Βυζαντινός λόγιος, μαθητής του διαπρεπούς φιλοσόφου Γεωργίου Πλήθωνα Γεμιστού, κληρικός, μητροπολίτης Νίκαιας, τιτουλάριος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, Καρδινάλιος της Καθολικής εκκλησίας, όπως είναι περισσότερο γνωστός, και παραλίγο Πάπας Ρώμης, αφού για πολύ μικρή διαφορά ψήφων δεν έγινε ποντίφικας το 1455 και το 1458 (ήρθε δεύτερος). Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές του βυζαντινού και ιταλικού ουμανισμού της κοσμοϊστορικής εποχής της μετάβασης από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση, αλλά είναι και ταυτόχρονα άνθρωπος 'καταραμένης μνήμης' για τον νεοελληνισμό.

 Η βυζαντινή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου του Βησσαρίωνα http://leipsanothiki.blogspot.be/
Ο Βησσαρίων.
Έργο του Joos van Gent. Μουσείο του Λούβρου.

Με τον Πλήθωνα μυήθηκε στην πλατωνική φιλοσοφία, της οποίας αργότερα θα γίνει ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους στην Δύση. Κατά την περίπου πενταετή παραμονή του στον Μυστρά μπόρεσε να αντιληφθεί την κρισιμότητα της θέσης που βρισκόταν τότε ο βυζαντινός ελληνισμός και του γεννήθηκε ο σταθερός προσανατολισμός για προσέγγιση με τη Δύση. Εξ αυτού του λόγου έκανε πολλά διαβήματα προς τους Παλαιολόγους, Δεσπότες του Μυστρά, αδελφούς του αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄, με τους οποίους είχε δημιουργήσει φιλικές σχέσεις για την αναγκαιότητα της παραπάνω προσέγγισης. 


Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014

358 - Η λειψανοθήκη της Παναγίας του Άαχεν

Η λειψανοθήκη της Παναγίας του Άαχεν http://leipsanothiki.blogspot.be/
Τα τέσσερα μεγάλα ιερά υφασμάτινα λείψανα του Καθεδρικού Ναού της πόλης Άαχεν στη Γερμανία:
το φόρεμα που φορούσε η Παναγία κατά τη γέννηση του Ιησού, τα σπάργανα (= οι φασκιές)
του Ιησού, το ύφασμα στο οποίο τυλίχτηκε η κεφαλή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
αμέσως μετά τον αποκεφαλισμό του και το περίζωμα περί την όσφυν που φορούσε ο Χριστός
πάνω στον Σταυρό.
  

Η λειψανοθήκη έχει διαπραγματευθεί αρκετές φορές τους κειμηλιακούς θησαυρούς της πόλης Άαχεν της Γερμανίας, εκτός των τεσσάρων μεγάλων κειμηλίων του Καθεδρικού Ναού, επειδή το υλικό που έχει συγκεντρώσει για αυτά μέσα στο χρόνο είναι πολύ και είναι λίγο δύσχρηστη η επεξεργασία του. Επομένως η ανάρτηση αυτή είναι απλώς εισαγωγική.

Τα τέσσερα μεγάλα ιερά λείψανα του Άαχεν είναι υφασμάτινα λείψανα και είναι: το φόρεμα που φορούσε η Παναγία κατά τη γέννηση του Ιησού, τα σπάργανα (= οι φασκιές) του Ιησού, το ύφασμα στο οποίο τυλίχτηκε η κεφαλή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου αμέσως μετά τον αποκεφαλισμό του και το περίζωμα περί την όσφυν που φορούσε ο Χριστός πάνω στον Σταυρό.
   

Η λειψανοθήκη της Παναγίας του Άαχεν http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η λειψανοθήκη της Παναγίας (Marienschrein) στην οποία φυλάσσονται τα
τέσσερα μεγάλα ιερά λείψανα του Καθεδρικού Ναού της πόλης Άαχεν στη Γερμανία.
    

Όλα αυτά τα λείψανα φυλάσσονται στη λεγόμενη γερμανικά Marienschrein, στη λειψανοθήκη δηλαδή της Παναγίας, η οποία βρίσκεται στο δυτικό άκρο της λεγόμενης αίθουσας των Ψαλμών, πίσω από την χρυσή Αγία Τράπεζα του Καθολικού Ναού του Άαχεν.

Άαχεν (Γερμανία). http://leipsanothiki.blogspot.be/
Άαχεν (Γερμανία).


Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2014

357 - Η Ιερά Άκανθα του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας

Η Ιερά Άκανθα του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας. http://leipsanothiki.blogspot.be/
 Η Ιερά Άκανθα του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας.


Η Ιερά Άκανθα της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας είναι αναμφισβήτητα το πιο σεβαστό από τα κειμήλια του Θησαυρού της Βασιλικής μετά από τα λείψανα του Αγίου Νικολάου. Η Ιερά Άκανθα προερχόταν από τον Ακάνθινο Στέφανο του Χριστού που βρισκόταν στο Παρίσι. Τα αντικείμενα που ήρθαν σε επαφή με το Σώμα του Χριστού ήταν ανάμεσα στα πιο πολύτιμα κειμήλια του Μεσαίωνα. Πολλά από αυτά, όπως ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού, ήρθαν τον 13ο αιώνα στο Παρίσι από την Κωνσταντινούπολη, ως αποτέλεσμα της λεηλασίας των βυζαντινών ιερών θησαυρών της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους. Αγκάθια (= άκανθες) από τον Ακάνθινο Στέφανο άρχισαν τότε να κυκλοφορούν στην Ευρώπη ως πολύτιμα δώρα σε ηγεμόνες και σε άλλα σημαντικά πρόσωπα της εποχής.

Το 1301, ο Kάρολος Β΄ο Χωλός (Γαλλικά: Charles d'Anjou) (1254 - 8 Μαΐου 1309) χάρισε μία Ιερά Άκανθα από τον
Ακάνθινο Στέφανο του Χριστού στην πόλη Μπάρι της Ιταλίας που έγινε αμέσως αντικείμενο σεβασμού και λατρείας. 
 
Η Ιερά Άκανθα έχει διαστάσεις 4,6 εκ, είναι ελαφρά κυρτή στην κορυφή και φέρει μικροσκοπικά κοκκινωπά στίγματα κοντά στη βάση της. Σύμφωνα με τα αρχεία της πόλης και της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου, η Ιερά Άκανθα αιμορραγεί, όταν ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25 Μαρτίου) συμπίπτει με την Μεγάλη Παρασκευή του Καθολικού Πάσχα (δηλαδή συμβολικά τη μέρα που συμπίπτει η σύλληψη του Χριστού με τον θάνατό Του). Αυτό παρατηρήθηκε τα έτη 1842, 1853, 1864, 1910, 1921 και 1932. Αναμενόταν η αιμορραγία της Ιεράς Άκανθας και το 2005, αλλά αυτό δεν συνέβει. Επόμενη ημερομηνία που αναμένεται να επαναληφθεί το φαινόμενο είναι το 2016.

Η Ιερά Άκανθα βρίσκεται σήμερα εντός μίας κρυστάλλινης λειψανοθήκης με ασημένιο πλαίσιο που κατασκευάστηκε το 1856.

  

Το Μπάρι, Ιταλία. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το Μπάρι, Ιταλία.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:


Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

356 - Οι εικονογραφήσεις του βιβλίου του Rohault de Fleury για τα όργανα του Πάθους του Χριστού

Οι εικονογραφήσεις του βιβλίου του Rohault de Fleury για το όργανα του Πάθους του Χριστού http://leipsanothiki.blogspot.be/



Ο Charles Rohault de Fleury (22 Σεπτεμβρίου 1801 – 11 Αυγούστου 1875) ήταν Γάλλος αρχιτέκτονας που σχεδίασε πολλά κτίρια στο Παρίσι τον 19ο αιώνα. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του αφοσιώθηκε στη μελέτη της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και έγραψε έναν αριθμό βιβλίων επάνω σε αρχαιολογικά και θρησκευτικά θέματα.

Το 1870 εκδόθηκε το βιβλίο του Mémoire sur les instruments de la Passion de N.S. Jésus-Christ ( = Υπόμνημα περί των οργάνων του Πάθους του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού) στο οποίο δημοσίευσε τα αποτελέσματα των ερευνών του για τα όργανα του Πάθους του Χριστού.

Η σύγχρονη ιστορική έρευνα έχει ρίξει περισσότερο φως σε αρκετά θέματα που σχετίζονται με την ιστορία και τα υπάρχοντα λείψανα των οργάνων του Πάθους του Χριστού από την εποχή του Rohault de Fleury, αλλά κανείς δεν έχει γράψει ακόμη ένα βιβλίο ισάξιο του βιβλίου του. Για αυτό και διατηρεί ακόμη την αξία του, όχι μόνο για τη δομή του, αλλά και για τις μεθόδους έρευνας που εφάρμοσε.

Το βιβλίο που έχει ψηφιοποιηθεί και βρίσκεται διαθέσιμο σε διάφορα ψηφιακά αρχεία συνοδεύεται από ολοσέλιδες εικονογραφήσεις που όμως δεν αποδόθηκαν σωστά στη ψηφιακή μορφή του βιβλίου, έτσι η λειψανοθήκη αναρτά εδώ τις εικοσιτρείς ολοσέλιδες σελίδες με τις εικονογραφήσεις του βιβλίου που έχουν επανασαρωθεί για αυτόν ειδικά τον σκοπό.

Δείτε τις εικονογραφήσεις παρακάτω:

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2014

355 - Η λειψανοθήκη της Ανάστασης

Η λειψανοθήκη της Ανάστασης http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η "λειψανοθήκη της Ανάστασης".
Γαλλική λειψανοθήκη ιερού λίθου του Πανάγιου Τάφου του Χριστού.

Λίθοι από τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού χρησιμοποιήθηκαν ως ιερά αντικείμενα ('ιεροί λίθοι') σε λειψανοθήκες ήδη από τα πρωτοβυζαντινά χρόνια. Μερικές από τις λειψανοθήκες αυτές έχουν ήδη παρουσιαστεί από τη λειψανοθήκη, ανάμεσα στις οποίες είναι και ένα επιζωγραφισμένο ξύλινο κουτί του 6ου αιώνα, ιδιοκτησία του εκάστοτε Πάπα της Ρώμης, που περιέχει μία συλλογή ιερών λίθων από την Αγία Γη και προέρχεται από τη βυζαντινή Παλαιστίνη (114 - Το αρχαιότερο γνωστό παράδειγμα συλλογής Ιερών Λίθων από την Αγία Γη), αλλά και μία ωραιότατη και σπάνια βυζαντινή ενεπίγραφη εικόνα του 12ου αιώνα με ενσωματωμένο ιερό λίθο από τον Πανάγιο Τάφο, ιδιοκτησία σήμερα του Μουσείου του Λούβρου (104 - Σπάνια κειμηλιακή βυζαντινή εικόνα από την Θεοτόκο του Φάρου).

Ένας μικρός λίθος από τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού χρησιμοποιήθηκε επίσης ως ιερό αντικείμενο σε μία πολύ πλούσια διακοσμημένη γαλλική λειψανοθήκη του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Palais du Tau, της πόλης Ρενς (Reims) της Γαλλίας (η λειψανοθήκη έχει ήδη παρουσιάσει ένα ακόμα έκθεμα του Μουσείου Palais du Tau, το φυλαχτό του Καρλομάγνου, βλέπε: 40 - Το φυλαχτό του Καρλομάγνου). 
 

Η πόλη Ρενς της Γαλλίας. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η πόλη Ρενς της Γαλλίας.

Η γαλλική λειψανοθήκη που φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο 'Le reliquaire de la Résurrection', δηλαδή ' Η λειψανοθήκη της Ανάστασης', επειδή περιέχει ιερό λίθο από τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού, κατασκευάστηκε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα από ανώνυμο κοσμηματοποιό του Δουκάτου της Βρετάνης και βρέθηκε στην κατοχή της Άννας της Βρετάνης, την πλουσιότερη στην εποχή της γυναίκα της Ευρώπης. 

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:
   

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014

354 - Μεταβυζαντινές εικόνες με το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα


Μεταβυζαντινές εικόνες με το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα http://leipsanothiki.blogspot.be/
Εικόνα του λειψάνου του αγίου Σπυρίδωνα.
Ιερά Μονή Παναγίας Κασσωπίτρας, Κέρκυρα.


Στην ανάρτηση της λειψανοθήκης 264 - Σπάνια μεταβυζαντινή εικόνα με το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα είχαμε παρουσιάσει μία εικόνα του λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνα μέσα σε κουβούκλιο, έργο του Κεφαλλονίτη ιερέα και αγιογράφου Ιωάννη Καρύδη που αγιογραφήθηκε το 1682 και ανήκει σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης. Η παράσταση εικόνας, όπου ιστορείται όχι ο ίδιος ο άγιος, αλλά το λείψανό του, είναι σπάνια, αν όχι μοναδική.

Ακόμα οι εικόνες με την παράσταση του λειψάνου του προστάτη άγιου της Κέρκυρας, που παραγγέλλονταν για ναούς ή είχαν αποδέκτες προσκυνητές, είχαν μεγάλη διάδοση, γεγονός που σχετίζεται με τη μεγάλη ακμή και εξάπλωση της λατρείας του αγίου Σπυρίδωνα όχι μόνο στην Κέρκυρα, αλλά και σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο.

Δείτε περισσότερα δείγματα παρακάτω:

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014

353 - Το εγκόλπιο Τιμίου Ξύλου του βυζαντινού αξιωματούχου Iωάννη

 Το εγκόλπιο Τιμίου Ξύλου του βυζαντινού αξιωματούχου Iωάννη http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το εγκόλπιο Τιμίου Ξύλου του βυζαντινού αξιωματούχου Ιωάννη.
Αποδιδόταν λανθασμένα στον Μέγα Κωνσταντίνο λόγω της αριστουργηματικής του
τέχνης που εντυπωσίαζε τους Ολλανδούς του 13ου αιώνα.


Στην ανάρτηση της λειψανοθήκης 352 - Το Τίμιο Ξύλο του Ρωμανού είχαμε παρουσιάσει ασπρόμαυρες φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης από μία βυζαντινή σταυροθήκη στο σχήμα  πατριαρχικού σταυρού. Αυτός ο σταυρός, λάφυρο των Λατίνων σταυροφόρων από τη δήωση και καταστροφή της Κωνσταντινούπολης το 1206, κατέληξε στον Καθεδρικό Ναό της πόλης Μάαστριχτ στην Ολλανδία (Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw). Μαζί με αυτόν όμως, εκεί κατέληξαν και άλλα λάφυρα, ανάμεσα στα οποία και ένα εγκόλπιο αριστουργηματικής βυζαντινής τέχνης που φέρει ένα μικρό τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Και αυτό επίσης το 1837, όπως και η βυζαντινή σταυροθήκη στο σχήμα πατριαρχικού σταυρού, ήρθε στην κατοχή του Πάπα Γρηγόριου 16ου που το παρέδωσε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου και από τότε αποθησαυρίζεται εκεί.


 Το εγκόλπιο Τιμίου Ξύλου του βυζαντινού αξιωματούχου Iωάννη http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το εγκόλπιο του Τιμίου Ξύλου εντός της δίπτυχης σταυροθήκης του με τα φύλλα ανοιχτά (αριστερά).
Η σταυροθήκη, όπως έχει ενσωματωθεί σε διακοσμητική κολώνα (δεξιά).


 Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


352 - Το Τίμιο Ξύλο του Ρωμανού


Το Τίμιο Ξύλο του Ρωμανού http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το Τίμιο Ξύλο του Ρωμανού.


Στην ανάρτηση της λειψανοθήκης 31 - Ο Πατριαρχικός Σταυρός του Μάστριχτ ή Μείζων Βατικάνειος Σταυρός ή Σταυρός του Ρωμανού Β', βυζαντινού αυτοκράτορα, που φέρει τεμάχια Τιμίου Ξύλου είχαμε παρουσιάσει μία βυζαντινή σταυροθήκη που περιέχει πέντε τεμάχια Τίμιου Σταυρού που συναρμόζονται στο σχήμα ενός πατριαρχικού σταυρού. Αυτός ο σταυρός, λάφυρο των Λατίνων σταυροφόρων από τη δήωση της Κωνσταντινούπολης το 1206, κατέληξε στον Καθεδρικό Ναό της πόλης Μάαστριχτ στην Ολλανδία (Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw). Το 1837 ο καθολικός επίσκοπος του Μάστριχτ τον χάρισε στον Πάπα Γρηγόριο τον 16ο, ο οποίος τον παρέδωσε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου και από τότε φυλάσσεται εκεί.

Η λειψανοθήκη κατάφερε να βρει υψηλότερης ανάλυσης ασπρόμαυρες φωτογραφίες του σταυρού τις οποίες μπορείτε να δείτε παρακάτω: 

Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

351 - Βυζαντινό τάμα αφιερωμένο στον Άγιο Συμεών τον στυλίτη

Βυζαντινό τάμα αφιερωμένο στον Άγιο Συμεών τον στυλίτη. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Βυζαντινό τάμα αφιερωμένο στον Άγιο Συμεών τον στυλίτη.


Το Μουσείο του Λούβρου αγόρασε αυτό το τάμα που είναι από έκτυπο και μερικώς επιχρυσωμένο ασήμι το 1952. Το τάμα, που χρονολογείται από τα τέλη του 6ου αιώνα, ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Συμεών τον στυλίτη και αποτελούσε μέρος του θησαυρού της εκκλησίας Ma'arrat an Numan στη ομώνυμη πόλη στη Συρία.

Το τάμα αποδίδεται στον άγιο Συμεών τον στυλίτη λόγω της ελληνικής επιγραφής που βρίσκεται κατά μήκος του κάτω μέρους του.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

350 - Τάματα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου

Τάματα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου http://leipsanothiki.blogspot.be/
Ασημένιο τάμα καρδιάς.


Σε περιοδική έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου με θέμα "Τα Λατρευτικά" του Δημήτρη Κοντού (1931-1996) εκτέθηκαν και ογδόντα τέσσερα αφιερώματα-τάματα από τις συλλογές του μουσείου, χαρακτηριστικά δείγματα μιας πανάρχαιας αφιερωματικής πρακτικής.

Έντεκα από τα τάματα αυτά αναδημοσιεύονται παρακάτω από το lifo


Τάματα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου http://leipsanothiki.blogspot.be/
Τάματα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.


 Δείτε περισσότερα παρακάτω:


Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014

349 - Το λείψανο του αχράντου αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας

Λειψανοθήκες με λείψανο ή λείψανα του αχράντου αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Λειψανοθήκες με λείψανο ή λείψανα του αχράντου αίματος του Χριστού στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας.

Στην ανάρτηση της λειψανοθήκης 346 - Το Τίμιο Ξύλο της βυζαντινής αυτοκράτειρας Μαρίας της Αλανίας είχαμε παρουσιάσει μία μικρή λειψανοθήκη ενσωματωμένη στη σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου της Μαρίας της Αλανίας που σύμφωνα με την επιγραφή που φέρει αποθησαυρίζει λείψανο αχράντου αίματος του Χριστού που έφερε μαζί του από την Κωνσταντινούπολη ο Δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος, ο κύριος πρωτεργάτης της κατάκτησης και δήωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους σταυροφόρους της Δ΄ σταυροφορίας. 

Ο Ερρίκος Δάνδολος, στον οποίο αποδόθηκε η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως με τους κειμηλιακούς της θησαυρούς ως προσωπικό λάφυρο, όταν επέστρεψε στη Βενετία, εκτός των άλλων θησαυρών και κειμηλίων, έφερε μαζί του και τέσσερα υπερπολύτιμα λείψανα: λείψανο του αχράντου αίματος του Χριστού, την κάρα του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, το χέρι του Αγίου Γεωργίου και τεμάχιο Τιμίου Ξύλου.

Από τις πληροφορίες που έχει συλλέξει σταδιακά μέχρι τώρα η λειψανοθήκη, θα προσπαθήσουμε να ανασυνθέσουμε την ιστορία αυτού του λειψάνου στη Βενετία.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014

348 - Το σταυρικόν τρόπαιον του Νικηφόρου Φωκά

Το σταυρικόν τρόπαιον του Νικηφόρου Φωκά. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Το σταυρικόν τρόπαιον του Νικηφόρου Φωκά.


Η ανακατάληψη της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961 είναι αναμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός της βασιλείας του Ρωμανού Β' και μία από τις ουσιαστικότερες επιτυχίες  των Βυζαντινών εναντίον των Αράβων στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα. 
 
Οι Ανδαλούσιοι Άραβες ή Μοζάραβες του εμιράτου της Κόρδοβας ή Σαρακηνοί, διώχτηκαν από την πατρίδα τους, μετά από μία αποτυχημένη επανάστασή τους εναντίον του εμίρη Al- Hakam. Η πλειοψηφία τους κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου την οποία κατόρθωσαν να καταλάβουν γύρω στο 818 με αρχηγό τους τον δραστήριο Abu Hafs Omar. Γύρω στο 824 όμως ο χαλίφης της Αιγύπτου Al- Mamun κατάφερε να ανακαταλάβει την Αλεξάνδρεια και οι Σαρακηνοί μπήκαν στα πλοία και κατευθύνθηκαν προς την Κρήτη, την οποία γνώριζαν από προηγούμενες επιδρομές, και, αφού την κατέκτησαν, εγκαταστάθηκαν εκεί ιδρύοντας το ανεξάρτητο χαλιφάτο ή εμιράτο της Κρήτης.
 
Η πτώση της Κρήτης στα χέρια των Αράβων ήταν γεγονός υψίστης σημασίας, αφού άλλαξε ουσιαστικά την ισορροπία δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο. Οι επιδρομές των Αράβων στην περιοχή έθεταν σε άμεσο κίνδυνο όχι μόνο την κυριαρχία, αλλά και την ίδια τη βυζαντινή παρουσία στα νησιά και τις ακτές του Αιγαίου.
  
Το βυζαντινό κράτος, αντιλαμβανόμενο τη σοβαρότητα της κατάστασης, επιχείρησε επανειλημμένα να ανακαταλάβει το νησί από τους Άραβες. Τέσσερεις μεγάλες εκστρατείες οργανώθηκαν για το σκοπό αυτό, το 829, 843, 911 (ή 912) και 949 (ή 956) καθώς και άλλες μικρότερης σημασίας, όλες τους όμως κατέληξαν σε αποτυχία και μάλιστα με μεγάλο κόστος για τον βυζαντινό στρατό.
 
Τελικά την απελευθέρωση της Κρήτης κατάφερε να πετύχει ο κατεξοχήν αραβομάχος στρατηγός του Βυζαντίου, ο Νικηφόρος Φωκάς. 


 
Το σταυρικόν τρόπαιον του Νικηφόρου Φωκά. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Νικηφόρου Φωκά από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο
στον Προφήτη Ηλία, έδρα του Δήμου Τεμένους του Νομού Ηρακλείου Κρήτης (15 Ιουνίου 2002).


Γύρω στα τέλη Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου του 960, ο Νικηφόρος Φωκάς απέπλευσε από την Κωνσταντινούπολη και κατευθύνθηκε προς τα Φύγελα της Λυδίας, όπου συγκέντρωσε όλες του τις πεζικές και ναυτικές δυνάμεις. Από εκεί κατευθύνθηκε προς την Κρήτη, ανατολικά του Χάνδακα, κοντά στον ποταμό Αλμυρό.

Εκεί πολυάριθμοι εχθροί, πεζοί και ιππείς, περίμεναν τους Βυζαντινούς, πάνω στα υψώματα που βρίσκονταν κοντά στην παραλία, παραταγμένοι σε θέση μάχης, αποφασισμένοι να τους αποκρούσουν. Οι Βυζαντινοί, καθώς οι μεγάλοι δρόμωνες προσέγγισαν με τις πλευρές τους στην αμμώδη παραλία, άνοιξαν τις πόρτες τους, έρριξαν επικλινείς σανίδες, και αποβιβάστηκαν ταχύτατα έφιπποι και πάνοπλοι καταπλήσσοντας τους αντιπάλους τους. Αμέσως ο Νικηφόρος Φωκάς χώρισε τον στρατό σε τρία μέρη και επιτέθηκε κατά των Αράβων. Παρά την αντίστασή τους, ο βυζαντινός στρατός νίκησε, αναγκάζοντας όσους Άραβες σώθηκαν να υποχωρήσουν και να κλειστούν στο φρούριο του Χάνδακα.

Ο Λέων ο Διάκονος αφηγείται στο έργο του Ιστορία, την πλουσιότερη πηγή για τα γεγονότα του 960/1 σχετικά με την Κρήτη, αυτήν τη μάχη με μερικές ακόμα ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Αφού ο Νικηφόρος Φωκάς χώρισε τον στρατό σε τρία μέρη (τριχῇ τὴν φάλαγγα διατάξας), πυκνώνοντας τον σχηματισμό (ἀσπίσι τε καὶ δόρασι ταύτην καταπυκνώσας), διέταξε να προπορευθεί το σταυρικό τρόπαιο (τὸ δὲ σταυρικὸν ἐγκελευσάμενος προπορεύεσθαι τρόπαιον), και αμέσως, βγάζοντας ο στρατός πολεμική κραυγή (τὸ ἐνυάλιον παιωνίσας), επιτέθηκε στους εχθρούς (ἀντιμέτωπος τοῖς βαρβάροις ἐπῄει).
 
οὗτος τοίνυν ὁ Νικηφόρος, τὴν τῆς Ἀσίας στρατιὰν τῷ βασιλικῷ συνειλοχὼς κελεύσματι καὶ ναυσὶν ἐμβιβάσας, καὶ ταχυπλοήσας, πυρφόρους τε τριήρεις πλείστας ἐπαγόμενος (δρόμονας ταύτας Ῥωμαῖοι καλοῦσι), τῇ Κρήτῃ προσώρμισεν. ἐπεὶ δὲ τῆς ἀποβάσεως ἐδόκει καιρὸς, ἔδειξε πρακτικῶς, ἣν εἶχεν ἐμπειρίαν ἔργων πολεμικῶν. κλίμακας γὰρ ἐπὶ τῶν πορθμείων ἐπιφερόμενος, ταύτας ἐπὶ τὴν ἠϊόνα προσυφαπλῶν, τὴν στρατιὰν ἔνοπλόν τε καὶ ἔφιππον ἀπὸ τῆς ὑγρᾶς ἐπὶ τὴν ξηρὰν μετεβίβαζε. τῷ δὲ καινῷ καὶ ἀλλοκότῳ τοῦ ὁράματος καταπλαγέντες οἱ βάρβαροι κατὰ χώραν ἔμενον ἰλαδὸν, ἀδιάσπαστον συντηροῦντες τὸν συνασπισμὸν, καὶ τὴν τῶν Ῥωμαίων ὡς αὐτοὺς ἄφιξιν προσδεχόμενοι. ὁ δὲ τῶν Ῥωμαίων στρατηγὸς Νικηφόρος, τριχῇ τὴν φάλαγγα διατάξας, ἀσπίσι τε καὶ δόρασι ταύτην καταπυκνώσας, καὶ τὸ ἐνυάλιον παιωνίσας, τὸ δὲ σταυρικὸν ἐγκελευσάμενος προπορεύεσθαι τρόπαιον, ἀντιμέτωπος τοῖς βαρβάροις ἐπῄει. δεινῆς δὲ μάχης ἀναῤῥαγείσης, καὶ δίκην χαλάζης τῶν βελῶν καταφερομένων, οὐκ ἔμελλον ἐπὶ πολὺ διακαρτερεῖν οἱ βάρβαροι τὸν τῶν Ῥωμαίων δορατισμόν· ἀλλὰ τὰ νῶτα στρέψαντες καὶ τὴν φάλαγγα διαλύσαντες, ὡς εἶχον δρόμων, πρὸς τὸ σφῶν ἀπῄεσαν ἔρυμα. οἱ δὲ Ῥωμαῖοι ἐφεπόμενοι, ἀμύθητον τούτων φόνον εἰργάσαντο. τοιοῦτον μὲν ἡ πρώτη προσβολὴ καὶ διαμάχη πέρας αἴσιον τοῖς Ῥωμαίοις ἀπηνέγκατο. 

Από τη νικητήρια μάχη εκείνη των Βυζαντινών, του Νικηφόρου Φωκά το σταυρικόν τρόπαιον  εκείνο φαίνεται πως επέζησε των καιρών και σώζεται σήμερα σε μία μικρή εκκλησία της Ιταλίας.   


Η Κορτόνα της Ιταλίας. http://leipsanothiki.blogspot.be/
Η Κορτόνα της Ιταλίας.


Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...