645 - Ιεροί λίθοι από τον Πανάγιο Τάφο και τον Γολγοθά

 

Λειψανοθήκη με ιερούς λίθους από τον Πανάγιο Τάφο και τον Γολγοθά

Ιεροί λίθοι από τον Πανάγιο Τάφο και τον Γολγοθά αποθησαυρίζονται σε πρωτότυπη γυάλινη λειψανοθήκη σε σχήμα κοχυλιού που ανήκει σε ιδιώτη.

Αυτή περιέχει στο κέντρο της ιερό λίθο από τον Πανάγιο Τάφο ενσωματωμένο πάνω σε τμήμα της κέρινης μάζας με την οποία σφραγίζεται η θύρα του Πανάγιου Τάφου κατά τη διάρκεια της τελετής του Αγίου Φωτός. Με τη σειρά του, το τμήμα της κέρινης μάζας εδράζεται σε βαμβάκι με λάδι από τις ακοίμητες κανδήλες του Πανάγιου Τάφου.

Ο λίθος από τον Πανάγιο Τάφο προέρχεται από τη διάνοιξη του Πανάγιου Τάφου κατά την διάρκεια εργασιών αποκατάστασης του Ιερού Κουβούκλιου του Πανάγιου Τάφου που έγιναν το 2016.

Στις 16/10/2026, οι ειδικοί αναστηλωτές και συντηρητές της Διεπιστημονικής Ομάδας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μετακύλησαν την πλάκα του Πανάγιου Τάφου. Κάτω από την μαρμάρινη πλάκα του κάλφα Κομνηνού, του αρχιτέκτονα που είχε κάνει την αποκατάσταση του τάφου το 1810, βρέθηκε μια άλλη πλάκα μάλλον σταυροφορική, - αυτό τεκμαίρεται από τον χαρακτηριστικό σταυρό των Σταυροφοριών που φέρει επάνω της -, ενώ κάτω από την δεύτερη πλάκα βρέθηκε η κλίνη του βράχου που θεωρείται ότι τοποθετήθηκε το σώμα του Ιησού. Από τις εργασίες καθαρισμού του ιερού χώρου προέρχεται αυτός ο λίθος.

Περιμετρικά του ιερού λίθου από τον Πανάγιο Τάφο τοποθετήθηκε η κορδέλα (άσπρη) της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου που είναι μία κορδέλα που καθαγιάστηκε πάνω στην λειψανοθήκη της Τιμίας Ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου που φυλάσσεται στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. Και περιμετρικά αυτής της κορδέλας τοποθετήθηκε η κορδέλα (κόκκινη) της Αγίας Άννας που είναι μια κορδέλα που καθαγιάστηκε πάνω στα λείψανα της Αγίας Άννας που φυλάσσονται στην Ιερά Σκήτη Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης Αγίου Όρους.

Δεξιά αυτής της σύνθεσης κουτί με ιερό λίθο από τον Φριχτό Γολγοθά και βαμβάκι με λάδι από τις ακοίμητες κανδήλες του Γολγοθά. 

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:

644 - Τα λείψανα της εικόνας λειψανοθήκης του Μουσείου του Λούβρου (OA 11399)

 

Η εικόνα λειψανοθήκη του Μουσείου του Λούβρου (OA 11399)

Στην ανάρτηση της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ 241 - Εικόνα λειψανοθήκη ...πανευρωπαϊκής παραγωγής είχαμε παρουσιάσει μία εικονα λειψανοθήκη που σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι και η οποία έχει μία ιδιαιτερότητα: είναι μία εικόνα λειψανοθήκη ...πανευρωπαϊκής παραγωγής! Η εικόνα με το ασημένιο πουκάμισό της προέρχεται από το Βυζάντιο και είναι του 11ου/12ου αιώνα, η παράσταση της Γέννησης του Χριστού από ελεφαντόδοντο που ενσωματώθηκε στο κέντρο της προέρχεται από τη Βενετία και είναι του 12ου/13ου αιώνα και οι θήκες με τα ενσωματωμένα λείψανα προστέθηκαν τον 14ο/15ο αιώνα στη Γερμανία.

Τα λείψανα ενσωματώθηκαν σε θέσεις όπου πριν υπήρχαν παραστάσεις αγίων. Αρχικά ήταν έξη, αλλά ένα εξέπεσε και έτσι σήμερα διατηρούνται πέντε. Τα λείψανα αυτά είναι πολύ μικρού μεγέθους και συνοδεύονται από σπαράγματα περγαμηνών, όπου αναγράφεται το είδος του λειψάνου.

Η θέση των λειψάνων στην εικόνα λειψανοθήκη του Μουσείου του Λούβρου

Έτσι από πάνω προς τα κάτω και από δεξιά προς τα αριστερά έχουμε:

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

614 - Ρωσική λειψανοθήκη του 1912 από την Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

 

Ρωσική λειψανοθήκη του 1912 που περιείχε την κάρα της Αγίας Μηνοδώρας και άλλα λείψανα.
Μουσείο Ιεράς Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους.

Στην ανάρτηση της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ 612 - Η κάρα της Αγίας Μηνοδώρας είχε γραφτεί ότι το λείψανο της Αγίας Μάρτυρος Μηνοδώρας 

'...ἦταν τοποθετημένο μαζί μέ ἱερά λείψανα ἄλλων Ἁγίων σέ μία βαριά ρωσική λειψανοθήκη τοῦ ἔτους 1912, ἡ ὁποία ἀγοράστηκε (μαζί μέ τά ἱερά λείψανα) ἀπό τό μεγάλο πρώην ρωσικό κελί Μπουραζέρι (στίς Καρυές τοῦ Ἁγίου Ὄρους), ὅταν στή μονή Καρακάλλου ἡγουμένευε ὁ ἀρχιμανδρίτης Παῦλος (1940-1970).

Ἡ παλαιά αὐτή λειψανοθήκη εἶναι μπρούτζινη μέ σμάλτινες διακοσμήσεις καί μέ ἀσημένια πλάκα ἁγίων λειψάνων, πού φέρει ρωσικές ἐπιγραφές· τό 2012 ἐκκενώθηκε καί τώρα βρίσκεται στό μουσεῖο τῆς μονῆς, ἐνῶ τά ὑπόλοιπα ἅγια λείψανα πού περιεῖχε τοποθετήθηκαν καί αὐτά σέ διάφορες ἄλλες μικρότερες καί πιό εὔχρηστες λειψανοθῆκες.'.

Η ασημένια αυτή πλάκα φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία. Έχουν αριθμηθεί με κόκκινο χρώμα τα φατνώματα των ιερών λειψάνων και επεξηγούνται σε τι αναφέρονται οι ρωσικές επιγραφές.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

610 - Η πλάκα στην οποία οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιξαν στα ζάρια τον άρραφο χιτώνα του Χριστού

 

Η πλάκα στην οποία οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιξαν στα ζάρια τον άρραφο χιτώνα του Χριστού
(κίτρινο βέλος)

Σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Ιωάννη, ο οποίος δίνει και τις περισσότερες πληροφορίες, τα ενδύματα του Χριστού μοιράστηκαν ισομερώς στους τέσσερεις στρατιώτες, οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με την σταύρωση του Χριστού, και μόνο ο άρραφος χιτώνας παίχτηκε στα ζάρια για να βρεθεί αυτός που θα τον πάρει.

Οἱ οὖν στρατιῶται ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν Ἰησοῦν, ἔλαβον τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἐποίησαν τέσσαρα μέρη, ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος, καὶ τὸν χιτῶνα· ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄῤῥαφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾿ ὅλου. εἶπον οὖν πρὸς ἀλλήλους· μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται· ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ ἡ λέγουσα· διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον. (κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον 19, 23-24)

Βέβαια, για να γίνει αυτό, κάπου θα έπρεπε να ρίξουν τα ζάρια οι Ρωμαίοι στρατιώτες. Θα μπορούσε άραγε αυτό να είναι ένα τραπέζι που το πάνω μέρος του να είναι από πορφυρίτη λίθο, που οπωσδήποτε δεν θα μπορούσε να είναι στον Γολγοθά, στον συνήθη τόπο των εκτελέσεων; 

Γλυπτό του Pietro Paolo Naldini (1619–1691)
στη Γέφυρα του Αγίου Αγγέλου στη Ρώμη.
Απεικονίζεται άγγελος να κρατά τον άρραφο χιτώνα
του Χριστού και ζάρια.
© Marie-Lan Nguyen / Wikimedia Commons

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

609 - Ο λίθος από την Κανά της Γαλιλαίας

 

Ο λίθος από την Κανά της Γαλιλαίας (ΒΜΧ 4403)

Το καλοκαίρι του 1884 ο εταίρος της Γαλλικής Σχολής Pierre Paris διενήργησε ανασκαφική τομή λίγα μέτρα βορειότερα του ναού του Αγίου Αθανασίου, που βρίσκεται στο άστυ της αρχαίας Ελάτειας, στο Δραχμάνι της επαρχίας Λοκρίδος.

Στην επιλογή του σημείου οδηγήθηκε από τους διάσπαρτους λίθους και όσους είχαν εντοιχιστεί στον ναό του Αγίου Αθανασίου, καθώς και από το τοπωνύμιο Μεγάλη Παναγιά, που έφερε ο χώρος. Κατά την ανασκαφή έφερε στο φως τμήμα χριστιανικής εκκλησίας και μέρος του στυλοβάτη αρχαίου ναού, πάνω στον οποίον είχε οικοδομηθεί η εκκλησία. Το σημαντικότερο όμως εύρημα ήταν ένας λίθος με την ακόλουθη επιγραφή:

† Οὗτός ἐστιν

ὁ λίθος ἀπὸ Κανᾶ τῆς Γα

λιλαίας, ὅπου

τὸ ὕδωρ οἶνο(ν)

ἐποίησεν ὁ Κ(ύριο)ς

ἡμῶν Ἰησοῦς Χ(ριστό)ς.

Το εύρημα έγινε αμέσως γνωστό στην Αθήνα από τη δημοσίευση της εφημερίδας Παλιγγενεσία. Τη μελέτη του ευρήματος ανέλαβε ο βυζαντινολόγος Charles Diehl, ο οποίος πήγε στο Δραχμάνι τον Δεκέμβριο, μαζί με τον γάλλο αρχαιολόγο Maurice Holleaux και τον μηχανικό Abel Hector Gotteland.

Ο Diehl, συνδυάζοντας τις αναφορές των περιηγητών για τα ιερά κειμήλια που μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη από την Παλαιστίνη για τον φόβο των Αράβων, και τον θησαυρό των 138 δηναρίων της εποχής της Φραγκοκρατίας, που βρέθηκε από τον Paris κατά την ανασκαφή της Μεγάλης Παναγιάς, διατύπωσε την υπόθεση ότι ο λίθος μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του αυτοκράτορα Ηρακλείου και από εκεί στην Ελάτεια μετά την άλωση του 1204.

Ο Diehl υπέθεσε ότι ο λίθος ήταν το ανάκλιντρο, στο οποίο ανακλιθείς ο Ιησούς Χριστός μετέτρεψε το ὕδωρ σε οἶνο στο γάμο στη Κανά της Γαλιλαίας.

Σχέδιο του λίθου της Κανά από τον Dörpfeld (Εθνικό Αρχείο Μνημείων, ΥΠ 6294/1-6-1885, αρ. 1)

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω: