36 - Τα σανδάλια του Χριστού

Τεμάχια από τα σανδάλια του Χριστού, ενσωματωμένα σε υποδήματα Καρολίγγειας εποχής

Στην Βασιλική του Αγίου Σωτήρος στην πόλη Prüm της Γερμανίας που βρίσκεται κοντά στο Λουξεμβούργο αποθησαυρίζεται ένα σπό τα διασημότερα ιστορικά και μεσαιωνικά θρησκευτικά κειμήλια: τα σανδάλια του Χριστού.

Η πόλη Prüm της Γερμανίας

 

Η Βασιλική του Αγίου Σωτήρος στην Prüm

Η Βασιλική του Αγίου Σωτήρος που ιδρύθηκε, όπως έχουν δείξει σύγχρονες ιστορικές έρευνες, τον 8^ο αιώνα, ανήκε στην Μονή των Βενεδικτίνων της Prüm που συνδεόταν στενά με την οικογένεια του Καρλομάγνου ή Κάρολου του Μεγάλου, ιδρυτή της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και ιδιαίτερα με τον Πεπίνο τον Βραχύ, πατέρα του Καρλομάγνου.

Το υπέρθυρο της Βασιλικής του Αγίου Σωτήρος στην Prüm

Ο Πάπας Ζαχαρίας, ελληνικής καταγωγής

 

Ο Πάπας Ζαχαρίας, γιος του Πολυχρόνιου, Έλληνας από την Καλαβρία της Κάτω Ιταλίας, και τελευταίος βυζαντινός πατριάρχης της Ρώμης, φέρεται από τα υπάρχοντα έγγραφα ότι δώρησε αυτό το πολύτιμο κειμήλιο στην Μονή των Βενεδικτίνων της Prüm.

 

Ο βωμός όπου φυλάσσονται τα σανδάλια του Χριστού

Από τότε τα σανδάλια του Χριστού αποθησαυρίζονται εκεί και μάλιστα αποτέλεσαν μεγάλης σπουδαιότητας θρησκευτικό προσκύνημα που συγκέντρωνε χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο, ιδιαίτερα τον Μεσαίωνα, αλλά άρχισε να παρακμάζει από τις αρχές του 19ου αιώνα και να "ξεχαστεί" στον 20^ο αιώνα. 

Όταν ανοίγει ο βωμός αποκαλύπτεται το κειμήλιο

 

Τα "σανδάλια του Χριστού" είναι στην πραγματικότητα μικρά τεμάχια από τα σανδάλια του Χριστού (Particulae Sandaliis SS. Salvatoris=Τεμάχια από τα Σανδάλια του Αγίου Σωτήρος) που ενσωματώθηκαν σε "πλούσια" υποδήματα της Καρολίγγειας εποχής διακοσμημένα με χρυσό.

  

Το τρίπτυχο όπου βρίσκονται τα σανδάλια του Χριστού

Το 2011, ο καθηγητής γενετικής Gérard Lucotte, κατόπιν αδείας, μελέτησε τα τεμάχια των σανδαλιών του Χριστού και κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα, όπως αυτά δημοσιεύθηκαν στα Πρακτικά του Συμποσίου της πόλης Argenteuil της Γαλλίας (η πόλη Argenteuil είναι σήμερα μέρος της ευρύτερης περιοχής του Παρισιού) με τίτλο ¨Μικροσκοπικές έρευνες επί των υποδημάτων του Χριστού της Prüm":

Ο τόμος με τα πρακτικά του συμποσίου:Actes du colloque La Sainte Tunique et
les autres Reliques du Christ du 9 avril 2011 à Argenteuil

Η χημική ανάλυση των τεμαχίων των υποτιθέμενων υποδημάτων του Χριστού αποκάλυψε ίχνη πυριτικών ορυκτών χαρακτηριστικών της ερήμου, όπως πυριτικό μαγνήσιο και θειικό ασβέστιο. Επίσης η παρουσία οξειδίου του σιδήρου στα τεμάχια υποδηλώνει προέλευση από άγονη περιοχή.

  

Το σπουδαιότερο όμως είναι, πάντα σύμφωνα με τον καθηγητή Gérard Lucotte, η παρουσία τιτανίου, ενός σπάνιου υλικού, που σε συνδυασμό με το οξείδιο του σιδήρου (δηλ. περιβάλλον πλούσιο σε σίδηρο), υποδηλώνει προέλευση από το μοναδικό γνωστό περιβάλλον πάνω στη γη με αυτά τα χαρακτηριστικά, την Terra Rossa, στην περιοχή της Ιερουσαλήμ. 

Τα σανδάλια του Χριστού

Για υποδήματα εν γένει του Χριστού γίνονται οι παρακάτω αναφορές στα ιερά ευαγγέλια:

  

ἀπεκρίνατο ὁ Ἰωάννης ἅπασι λέγων· ἐγὼ μὲν ὕδατι βαπτίζω ὑμᾶς· ἔρχεται δὲ ὁ ἰσχυρότερός μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ· αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί. (Λουκ. 3,16)

  

Καὶ προσκαλεῖται τοὺς δώδεκα, καὶ ἤρξατο αὐτοὺς ἀποστέλλειν δύο δύο, καὶ ἐδίδου αὐτοῖς ἐξουσίαν τῶν πνευμάτων τῶν ἀκαθάρτων, καὶ παρήγγειλεν αὐτοῖς ἵνα μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν εἰ μὴ ῥάβδον μόνον, μὴ πήραν, μὴ ἄρτον, μὴ εἰς τὴν ζώνην χαλκόν, ἀλλ᾿ ὑποδεδεμένους σανδάλια, καὶ μὴ ἐνδεδύσθαι δύο χιτῶνας. (Μάρκ. 6, 7-9).

Τα σανδάλια του Χριστού ήταν ένα από τα κειμήλια του Χριστού που αποθησαυριζόταν στην Κωνσταντινούπολη τουλάχιστον μέχρι τον 12^ο αιώνα, ενώ μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους λατίνους σταυροφόρους της 4ης σταυροφορίας χάνονται τα ίχνη του, δες πχ το άρθρο του GEORGE MAJESKA, Russian Pilgrims in Constantinople (=Ρώσοι προσκυνητές στην Κωνσταντινούπολη), που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Dumbarton Oaks Papers, No. 56, Washington, D.C., 2003 (issue year 2002), σελ 93-108, όπου συμφωνα με τις μαρτυρίες, χρονικά, ημερολόγια κτλ των ρώσων προσκυνητών στην Κωνσταντινούπολη μἐχρι το έτος 1200, αυτοί είδαν τα ακόλουθα κειμήλια και λείψανα στους ναούς της, ανάμεσα στα οποία και τα σανδάλια του Χριστού (τέταρτο στη λίστα):

Αν όμως τα σανδάλια του Χριστού προσκυνούνταν από ρώσους προσκυνητές στην Κωνσταντινούπολη τον 12ο αιώνα, πώς είναι δυνατόν την ίδια στιγμή (ήδη από τον 8ο αιώνα) να βρίσκονται στην Prüm; Είχαν διασωθεί περισσότερα από ένα ζευγάρι σανδάλια του Χριστού; Συνυπολογίζοντας όμως τα πολύ μικρά τεμάχια από τα σανδάλια του Χριστού της Prüm (πρόκειται ουσιαστικά για πολύ μικρά υπολείμματα, μικρό τεμάχιο από τη σόλα και τεμάχιο από λουρί με το οποίο δένονταν), ότι ήταν δώρο του Έλληνα Πάπα του βυζαντινού Πατριαρχείου Ρώμης σε σημαντικούς ηγεμόνες, μαζί με το γεγονός της συνήθειας της εποχής, δηλαδή του διαμελισμού και δωρεάς λειψάνων, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως λογική υπόθεση ότι τα πολύ μικρά τεμάχια των υποδημάτων του Χριστού είναι απλώς μικρό τμήμα των "αυθεντικών" και όχι τα ίδια τα σανδάλια, όπως όταν μικρό απότμημα της κάρας ενός αγίου μετονομάζεται συχνά σε τίμια κάρα, ειδικά όταν η λειψανοθήκη έχει το σχήμα ανθρώπινης κεφαλής, με αποτέλεσμα να έχει κανείς την εντύπωση ότι υπάρχουν πολλές κάρες του ίδιου αγίου. Εξάλλου τα έγγραφα που συνοδεύουν τα σανδάλια μιλούν για Particulae Sandaliis SS. Salvatoris και ὀχι για Sandaliis SS. Salvatoris.

Russian Pilgrims in Constantinople