347 - Αντίγραφα βυζαντινών πανοπλιών από απεικονίσεις στρατιωτικών αγίων

Ο Άγιοι Μερκούριος και Αρτέμιος.
Τοιχογραφία του Μανουήλ Πανσέληνου. Πρωτάτον, Άγιον Όρος.

Οι πανοπλίες των Βυζαντινών είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό και αυτό διότι δεν υπάρχουν αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα ικανά να επιτρέψουν μία εύκολη και άμεση ανακατασκευή της αρχικής μορφής τους. Παρόλα αυτά, εύκολα κάποιος μπορεί να τις θαυμάσει στις εικόνες και τοιχογραφίες των Ορθόδοξων εκκλησιών καθώς και σε άλλες μορφές θρησκευτικής τέχνης, π.χ. ανάγλυφα.

Οι πανοπλίες και τα όπλα των Ορθόδοξων Στρατιωτικών Αγίων στις εικόνες και τις τοιχογραφίες αντανακλούν επίσης τη δύναμη των βυζαντινών Αυτοκρατόρων, το αήττητο του βυζαντινού στρατού, τη μεγαλοπρέπεια της Αυτοκρατορίας, τον θρίαμβο των Νικών, τις ρωμαϊκές στρατιωτικές αρετές και τη Θεϊκή προστασία και πρόνοια. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο εγχειρίδιο που να περιγράφει την κατασκευή βυζαντινών πανοπλιών, έτσι λοιπόν δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τον ακριβή τρόπο κατασκευής τους. 

Η βυζαντινή πανοπλία γνωστή και με το όνομα "κλιβάνιο"- ίσως από το κλίβανος λόγω του σχήματος ή και την πολλή ζέστη που αισθανόταν κανείς όταν την φορούσε. Σκεφθείτε τις ανοιξιάτικες ή καλοκαιρινές εκστρατείες του βυζαντινού στρατού και τους κατάφρακτους κάτω από το καυτό ήλιο της Μικράς Ασίας, της Μεσοπαταμίας και της Συρίας. Οι στρατιώτες και τα άλογα πραγματικά θα υπέφεραν, αλλά ένας βαριά εξοπλισμένος βυζαντινός κατάφρακτος ήταν σχεδόν άτρωτος από εχθρικές προσβολές.
 

Απόσπασμα από τη στρατιωτική πραγματεία του βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Β´ Φωκά,
Στρατηγικὴ ἔκθεσις καὶ σύνταξις Νικηφόρου δεσπότου, στο οποίο περιγράφει
τη στολή του βυζαντινού κατάφρακτου ιππέα.

Ο Δημήτρης Κατσίκης ερευνά συστηματικά διάφορες ιστορικές περιόδους και ασχολείται με την κατασκευή αντιγράφων βυζαντινών πανοπλιών έχοντας ως πρότυπα τις απεικονίσεις των Ορθόδοξων Στρατιωτικών Αγίων. Μερικές από τις πανοπλίες αυτές παρουσιάζει παρακάτω η λειψανοθήκη.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

"Σχεδιάζοντας βυζαντινά κλιβάνια", Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών.

1. Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου

Η αναπαραγωγή της πανοπλίας βασίστηκε σε αγιογραφία του 11ου αιώνα από την Ιερά Μονή του Οσίου Λουκά του Στειριώτη (Βοιωτία) που βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά του Καθολικού.

Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου.

2. Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου

Η πανοπλία βασίστηκε σε αγιογραφία που απεικονίζει τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη και χρονολογείται στο πρώτο μισό του 11ου αιώνος. Η αγιογραφία βρίσκεται στην Εκκλησία του "Αγίου Νικολάου της Στέγης", στην περιοχή της Κακοπετριάς Κύπρου.

Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου.

Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου.

3. Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Νεστορίου

Πειραματική ανακατασκευή του κλιβανίου του Αγίου Νεστορίου, βασισμένο σε τοιχογραφία της Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Καστοριά.

Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Νεστορίου.

Αντίγραφο κλιβανίου του Αγίου Νεστορίου (λεπτομέρεια).

Πηγή:

HELLENIC ARMORS