611 - Άγνωστη φωτογραφία του αγίου Νεκταρίου (15 Ιανουαρίου 1889)

 

Ο άγιος Νεκτάριος κατά την ημέρα της χειροτονίας του σε μητροπολίτη Πενταπόλεως (1889-1890).
 Στο κέντρο ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Σωφρόνιος Δ´ (1798-1899), δεύτερος από αριστερά ο
 αρχιεπίσκοπος Σιναίου Πορφύριος  Α´ Παυλίδης (†1909), ενώ τέταρτος από δεξιά
ο πρώην Κερκύρας Αντώνιος Χαριάτης (†1892). 

«Σήμερον τῇ 15 Ἰανουαρίου 1889 σωτηρίου ἔτους, ἡμέρᾳ Κυριακῇ συνεπείᾳ τοῦ ἀνωτέρῳ ὑπομνήματος, ἱερουργήσαντες πατριαρχικῶς ἐν τῷ ἱερῷ Ναῷ τοῦ Ἁγ. Νικολάου μετά δύο Ἀρχιεπισκόπων τοῦ τε πρώην Κερκύρας Ἀντωνίου Χαριάτη καί Σιναίου Πορφυρίου, προεχειρίσαμεν τόν ἐν ἱερομονάχοις Ἀρχιμανδρίτην Νεκτάριον Καφαλᾶν εἰς μητροπολίτην τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Πενταπόλεως, τήν δέ Πατριαρχικήν ἡμῶν ταύτην πρᾶξιν κατεχωρήσαμεν ἐν τῷδε τῷ ἱερῷ Κώδικι εἰς διηνεκή τήν ἔνδειξιν. 

+ Ὁ Πάπας καί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Σωφρόνιος»

(Κώδ. 44 του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας)

Σημείωση: Η φωτογραφία βρέθηκε σε οικία ορθοδόξης οικογένειας στη Βηρυτό

Πηγή: Αγιορειτική Φωτοθήκη

610 - Η πλάκα στην οποία οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιξαν στα ζάρια τον άρραφο χιτώνα του Χριστού

 

Η πλάκα στην οποία οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπαιξαν στα ζάρια τον άρραφο χιτώνα του Χριστού
(κίτρινο βέλος)

Σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Ιωάννη, ο οποίος δίνει και τις περισσότερες πληροφορίες, τα ενδύματα του Χριστού μοιράστηκαν ισομερώς στους τέσσερεις στρατιώτες, οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με την σταύρωση του Χριστού, και μόνο ο άρραφος χιτώνας παίχτηκε στα ζάρια για να βρεθεί αυτός που θα τον πάρει.

Οἱ οὖν στρατιῶται ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν Ἰησοῦν, ἔλαβον τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἐποίησαν τέσσαρα μέρη, ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος, καὶ τὸν χιτῶνα· ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄῤῥαφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾿ ὅλου. εἶπον οὖν πρὸς ἀλλήλους· μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται· ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ ἡ λέγουσα· διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον. (κατά Ιωάννη Ευαγγέλιον 19, 23-24)

Βέβαια, για να γίνει αυτό, κάπου θα έπρεπε να ρίξουν τα ζάρια οι Ρωμαίοι στρατιώτες. Θα μπορούσε άραγε αυτό να είναι ένα τραπέζι που το πάνω μέρος του να είναι από πορφυρίτη λίθο, που οπωσδήποτε δεν θα μπορούσε να είναι στον Γολγοθά, στον συνήθη τόπο των εκτελέσεων; 

Γλυπτό του Pietro Paolo Naldini (1619–1691)
στη Γέφυρα του Αγίου Αγγέλου στη Ρώμη.
Απεικονίζεται άγγελος να κρατά τον άρραφο χιτώνα
του Χριστού και ζάρια.
© Marie-Lan Nguyen / Wikimedia Commons

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

609 - Ο λίθος από την Κανά της Γαλιλαίας

 

Ο λίθος από την Κανά της Γαλιλαίας (ΒΜΧ 4403)

Το καλοκαίρι του 1884 ο εταίρος της Γαλλικής Σχολής Pierre Paris διενήργησε ανασκαφική τομή λίγα μέτρα βορειότερα του ναού του Αγίου Αθανασίου, που βρίσκεται στο άστυ της αρχαίας Ελάτειας, στο Δραχμάνι της επαρχίας Λοκρίδος.

Στην επιλογή του σημείου οδηγήθηκε από τους διάσπαρτους λίθους και όσους είχαν εντοιχιστεί στον ναό του Αγίου Αθανασίου, καθώς και από το τοπωνύμιο Μεγάλη Παναγιά, που έφερε ο χώρος. Κατά την ανασκαφή έφερε στο φως τμήμα χριστιανικής εκκλησίας και μέρος του στυλοβάτη αρχαίου ναού, πάνω στον οποίον είχε οικοδομηθεί η εκκλησία. Το σημαντικότερο όμως εύρημα ήταν ένας λίθος με την ακόλουθη επιγραφή:

† Οὗτός ἐστιν

ὁ λίθος ἀπὸ Κανᾶ τῆς Γα

λιλαίας, ὅπου

τὸ ὕδωρ οἶνο(ν)

ἐποίησεν ὁ Κ(ύριο)ς

ἡμῶν Ἰησοῦς Χ(ριστό)ς.

Το εύρημα έγινε αμέσως γνωστό στην Αθήνα από τη δημοσίευση της εφημερίδας Παλιγγενεσία. Τη μελέτη του ευρήματος ανέλαβε ο βυζαντινολόγος Charles Diehl, ο οποίος πήγε στο Δραχμάνι τον Δεκέμβριο, μαζί με τον γάλλο αρχαιολόγο Maurice Holleaux και τον μηχανικό Abel Hector Gotteland.

Ο Diehl, συνδυάζοντας τις αναφορές των περιηγητών για τα ιερά κειμήλια που μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη από την Παλαιστίνη για τον φόβο των Αράβων, και τον θησαυρό των 138 δηναρίων της εποχής της Φραγκοκρατίας, που βρέθηκε από τον Paris κατά την ανασκαφή της Μεγάλης Παναγιάς, διατύπωσε την υπόθεση ότι ο λίθος μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του αυτοκράτορα Ηρακλείου και από εκεί στην Ελάτεια μετά την άλωση του 1204.

Ο Diehl υπέθεσε ότι ο λίθος ήταν το ανάκλιντρο, στο οποίο ανακλιθείς ο Ιησούς Χριστός μετέτρεψε το ὕδωρ σε οἶνο στο γάμο στη Κανά της Γαλιλαίας.

Σχέδιο του λίθου της Κανά από τον Dörpfeld (Εθνικό Αρχείο Μνημείων, ΥΠ 6294/1-6-1885, αρ. 1)

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

608 - Το κειμήλιο του αίματος του Χριστού της Santa Maria Gloriosa dei Frari, στη Βενετία (νέες φωτογραφίες)

 

Το κειμήλιο του αίματος του Χριστού
της Santa Maria Gloriosa dei Frari, στη Βενετία

Στην ανάρτηση της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ: 61 - Το άχραντο αίμα του Χριστού στη Βενετία είχαμε περιγράψει μία λειψανοθήκη που περιείχε σταγόνες αίματος του Χριστού εντός μύρου, αλόης και άλλων αρωμάτων. Το μύρο υποτίθεται ότι ήταν της Μαρίας Μαγδαληνής, η οποία μύρωσε το σώμα του Χριστού μαζί με τον Ιωσήφ της Αριμαθείας κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του σώματος του Χριστού για τη ταφή του (πρβλ κατά Ιωάννην, 19, 39-40). 

Μετὰ δὲ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλᾶτον Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, ὢν μαθητὴς τοῦ Ἰησοῦ, κεκρυμμένος δὲ διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἵνα ἄρῃ τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ· καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλᾶτος. ἦλθεν οὖν καὶ ἦρε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. ἦλθε δὲ καὶ Νικόδημος ὁ ἐλθὼν πρὸς τὸν Ἰησοῦν νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων μῖγμα σμύρνης καὶ ἀλόης ὡς λίτρας ἑκατόν. ἔλαβον οὖν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἔδησαν αὐτὸ ἐν ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶ τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν.

Βέβαια, ο ευαγγελιστής Ιωάννης δεν αναφέρει την Μαρία Μαγδαληνή, αλλά τον Νικόδημο. 

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:

607 - Δωρεά λειψάνου της Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης στον Ιερό Ναό Παναγίας Αλεξιωτίσσης Πατρών

 

Τεμάχιο λειψάνου της Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης

Ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Πέτας, εφημέριος του Ιερού Ναού Αναλήψεως Παναγίτσας Γορτυνίας, δώρησε το 2022 τεμάχιο λειψάνου της Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης στον Ιερό Ναό Παναγίας Αλεξιωτίσσης Πατρών. 

Πηγή του λειψάνου ήταν ο γνωστός Αγιορείτης Γέροντας Ιερομόναχος Χαράλαμπος Διονυσιάτης.

Η δηλωτική επιστολή δωρεάς 
του λειψάνου της Αγίας Θεοπρομήτορος Άννης
στον Ιερό Ναό Παναγίας Αλεξιωτίσσης Πατρών

606 - Τα θεομητερικά κειμήλια, ένα νέο βιβλίο του Πρωτοπρ. Δημήτριου Αθανασίου

Το εξώφυλλο του βιβλίου του πρωτοπρεσβύτερου Δημητρίου Αθανασίου
‘Τα θεομητερικά κειμήλια (Τιμία Ζώνη, Εσθήτα, Χιτώνας κ.ά.). Ιστορική και θεολογική προσέγγιση’ 

 

H ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ έλαβε πρόσφατα ένα καινούργιο βιβλίο με θέμα τα θεομητερικά κειμήλια. 

Συγγραφέας του βιβλίου ο πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου, πολυγραφότατος συγγραφέας και ενεργός πολίτης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείτε πχ το ιστολόγιό του ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ. 

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του πρωτοπρεσβύτερου Δημητρίου Αθανασίου

Το βιβλίο έχει τίτλο ‘Τα θεομητερικά κειμήλια (Τιμία Ζώνη, Εσθήτα, Χιτώνας κ.ά.). Ιστορική και θεολογική προσέγγιση’ και εκδόθηκε από τις εκδόσεις Σαΐτη τον Απρίλιο του 2024. 

Το βιβλίο σε εξαιρετική τυπογραφική επιμέλεια και με πολλές φωτογραφίες ασχολείται σε 192 πυκνογραμμένες σελίδες με τα θεομητερικά κειμήλια, όπως το μαφόριο ή εσθής, ο χιτώνας και η αγία ζώνη. 

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

605 - Λειψανοθήκη αργυρίου του Ιούδα στον Καθεδρικό της Νιν Κροατίας

 

Το αργύριο του Ιούδα (στην πραγματικότητα αρχαιοελληνικό ροδίτικο νόμισμα)
 του Καθεδρικού της Νιν Κροατίας 

Στην ανάρτηση της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ: 83 - Τατριάκοντα αργύρια του Ιούδα ως αρχαιοελληνικά ροδίτικα νομίσματα και ιερά λείψανα στη Μεσαιωνική Δύση περιγράψαμε πως κατά τον Μεσαίωνα ορισμένα θρησκευτικά καθολικά ιδρύματα και μοναχικά τάγματα εμφάνισαν αρχαία ελληνικά νομίσματα της Ρόδου, ως αυθεντικά δείγματα από τα τριάκοντα αργύρια.

Οι εμπροσθότυποι αυτών των νομισμάτων παρουσιάζουν το κεφάλι του θεού Ήλιου, με ακτίνες να προεξέχουν γύρω από το πάνω μέρος του. Αυτές οι ακτίνες ερμηνεύθηκαν ως αναπαράσταση του ακάνθινου στέφανου. Η επιγραφή ΡΟΔΙΩΝ στον εμπροσθότυπο διαβάστηκε ως [Η]ΡΟΔΙΟΝ και ταυτίστηκε με τον Ηρώδη της Καινής Διαθήκης.

Τα αρχαία αυτά νομίσματα, που υποστηριζόταν ότι ήταν από τα τριάκοντα αργύρια, αντιμετωπίστηκαν ως λείψανα τον Μεσαίωνα, και πιστευόταν μάλιστα ότι βοηθούν σε δύσκολες περιπτώσεις τοκετού. Τα υποτιθέμενα ως αυθεντικά αυτά αργύρια της προδοσίας του Ιησού θεωρούνταν μέρος των οργάνων των Παθών του Κυρίου, όπως ο ακάνθινος στέφανος ή η λόγχη, και τιμόταν ανάλογα, ιδιαίτερα από τους Φραγκισκανούς μοναχούς. Μάλιστα η υποτιθέμενη πέτρα στην οποία τα νομίσματα αυτά καταμετρήθηκαν υποστηριζόταν ότι βρισκόταν στο παλάτι του Λατερανού στη Ρώμη.

Η ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ εντόπισε μία ωραία, ομιλούσα λειψανοθήκη ενός τέτοιου αρχαιοελληνικού ροδίτικου νομίσματος στον εκκλησιαστικό θησαυρό του Καθεδρικού της πόλης Νιν της Κροατίας.

Η Νιν της Κροατίας

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:

604 - Μαλλιά Χριστού στην πόλη Κόρτρεϊκ του Βελγίου

Κειμήλιο με μαλλιά Χριστού στην πόλη Κόρτρεϊκ του Βελγίου

Στην πόλη Κόρτρεϊκ, στην επαρχία της Δυτικής Φλάνδρας του Βελγίου (φλαμανδικά Kortrijk, γαλλικά Courtrai, παλαιότερη ονομασία στα ελληνικά Κορτεριακόν), και στον ναό Onze-Lieve-Vrouwekerk, αφιερωμένο στην Θεοτόκο, στο κέντρο αυτής της πόλης, αποθησαυρίζεται ένα σπάνιο κειμήλιο. 

Εντός κρυστάλλινης κυλινδρικής θήκης που στα άκρα της έχει χρυσές κορώνες φυλάσσονται μαλλιά Χριστού. Σύμφωνα με την τρέχουσα παράδοση, το κειμήλιο δωρίστηκε από τον κόμη της Φλάνδρας Φίλιππο της Αλσατίας (1142 – 1191), ο οποίος το έφερε από τους Αγίους Τόπους. 

Μαλλιά Χριστού;

Ο Φίλιππος της Αλσατίας ήταν σταυροφόρος, πήγε στην Παλαιστίνη δύο φορές, και μάλιστα πέθανε στην πολιορκία της Άκρας, στις 1 Αυγούστου 1191, όταν θανατηφόρα επιδημία πανώλης χτύπησε όλο τον στρατό του όπως και τον ίδιο. 

Η πόλη Κόρτρεϊκ του Βελγίου

Πηγή του φωτογραφικού υλικού: Αρχείο της πόλης Κόρτρεϊκ

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:

603 - Β' ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Η ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ ξεκίνησε το ταξίδι της στις 26 Οκτωβρίου 2012 με την πρώτη της ανάρτηση και έφτασε μέχρι τις 23 Απριλίου 2019. Σε αυτή την περίοδο δημοσίευσε στο διαδίκτυο 602 αναρτήσεις, αλλά ουδόλως κάλυψε το μέγεθος του προς εξέταση αντικειμένου. Μετά από μία περίοδο αγρανάπαυσης, αποφάσισε την επαναλειτουργία του ιστολογίου με νέο υλικό για μια θα λέγαμε Β’ περίοδο. 

Επαναλαμβάνουμε εδώ πως η ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ είναι ένα μη κερδοσκοπικό, ερασιτεχνικό ιστολόγιο που επιδίδεται στη μελέτη των λειψάνων, των λειψανοθηκών και των σχετικών κειμηλίων. Ενδιαφέρεται επίσης για την ιστορική διάδοση των λειψάνων κατά τον Μεσαίωνα στην Ευρώπη.

Για επικοινωνία με τη ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ μπορείτε πάντοτε να επικοινωνείτε μαζί μας στο ημέιλ: anagnostikon@gmail.com

602 - Επαναπατρίζεται λειψανοθήκη που λάνθανε από την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο

Η λειψανοθήκη του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Μάμαντος Μόρφου
που λάνθανε από την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Σε ευρωπαϊκό οίκο δημοπρασιών εντοπίστηκε λειψανοθήκη με προέλευση τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάμαντος Μόρφου που λάνθανε από την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. 

Από τη δημοπράτηση της λειψανοθήκης.

Από τη δημοπράτηση της λειψανοθήκης.

Η λειψανοθήκη περιέχει λείψανα των Αγίων Μάμαντος, Παντελεήμονος, Χαραλάμπους, Νεοφύτου, Τρύφωνος, Φιλίππου, Μιχαὴλ επισκόπου Συννάδων, Πολυδώρου καὶ Ιωάννου του Λαμπαδιστού. 

Κατόπιν ενεργειών των Κυπριακών εκκλησιαστικών και πολιτικών αρχών, η λειψανοθήκη επαναπατρίζεται στην Κύπρο, όπως ανακοινώθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου Κύπρου.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω: