618 - Η κάρα του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου στην Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

 

Η κάρα του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου.
Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

Ἕνα μεγάλο μέρος τῆς Κάρας τοῦ Ἁγίου ἀποστόλου Βαρθολομαίου, ἑνός ἐκ τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ, σώζεται σήμερα στήν Ἱερά Μονή Καρακάλλου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Ὅπως τό περιγράφει καί ὁ ρῶσος μοναχός Βασίλειος Μπάρσκι τό 1744 στό ὁδοιπορικό του, τό ἱερό λείψανο εἶναι «τό ἄνω μέρος τῆς κάρας» τοῦ ἀποστόλου· πρόκειται δηλαδή γιά τμῆμα τοῦ μετωπιαίου καί τῶν βρεγματικῶν ὀστῶν.

Στις αρχές του 18ου αιώνα η Ιερά Μονή Καρακάλλου κατείχε
το επάνω μέρος της κάρας του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου

Ἡ ὕπαρξη τοῦ ἱεροῦ λειψάνου στή μονή μαρτυρεῖται καί στό «Προσκυνητάριο» τοῦ Ἰωάννου Κομνηνοῦ, πού γράφτηκε τό 1698 καί ἐκδόθηκε τό 1701.

Από το Προσκυνητάριο του Ιωάννου Κομνηνού, τέλη 17ου αιώνα.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

Η λειψανοθήκη (1780) της κάρας του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου.
Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

Ἡ ὑπάρχουσα σήμερα ἀσημένια λειψανοθήκη τοῦ Ἁγίου κατασκευάστηκε τό 1780 καί ἔχει σχῆμα μίτρας ὕψους 13 ἑκ. καί διαμέτρου 18. Στήν κορυφή ὑπάρχει κυκλικό ἄνοιγμα διαμέτρου 7 ἑκ. γιά τήν προσκύνηση τοῦ ἁγίου λειψάνου, μέ ἀνακλινόμενο κάλυμμα ἐπί τοῦ ὁποίου ὑπάρχει μικρός ὄρθιος σταυρός μέ λίθους καί μαργαριτάρια, καί ἡ ἐγχάρακτη ἐπιγραφή: «+ Η ΑΓΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΕΦΥΜΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΕΟΥ, 1780». Ἡ λειψανοθήκη εἶναι ἐπίχρυση καί ἐγκοσμημένη μέ 22 κόκκινους καί πράσινους λίθους καί 3 μικρά μεταλλικά ἐπιθέματα μέ σμάλτινη διακόσμηση, ἐνῶ περιμετρικά ἔχει καί ἀνάγλυφο διάκοσμο φυτικῶν παραστάσεων.

Η επιγραφή της λειψανοθήκης της κάρας του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου.
Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους

Σύμφωνα μέ τίς πληροφορίες πού δίνει τό συναξάρι τοῦ ἀποστόλου (25 Αὐγούστου), ὁ Ἅγιος ὑπέστη τό σταυρικό μαρτύριο στήν Οὐρβανούπολη τῆς Μεγάλης Ἀρμενίας (σημερινό Μπακοῦ τοῦ Ἀζερμπαϊτζάν). Λόγῳ τῶν πολλῶν θαυμάτων πού ἐπιτελοῦνταν πλησίον τοῦ ἱεροῦ του λειψάνου, οἱ εἰδωλολάτρες τό ἔριξαν στή θάλασσα γιά νά τό καταστρέψουν. Τό ἱερό λείψανο ὅμως μεταφέρθηκε θαυματουργικά διά θαλάσσης στή νῆσο Λιπάρα βορείως τῆς Σικελίας. Ἐκεῖ τοποθετήθηκε σέ ναό πού κτίστηκε ἐπ᾿ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου καί παρέμεινε σέ αὐτόν μέχρι τό ἔτος 829 τουλάχιστον, ὁπότε ἡ Λιπάρα ἐρημώθηκε ἀπό τούς «Ἀγαρηνούς» καί ἔμεινε ἀκατοίκητη. Τότε, «ἐπί Λουδοβίκου» (μᾶλλον τοῦ Α΄, υἱοῦ τοῦ Καρλομάγνου, δηλ. μεταξύ τῶν ἐτῶν 814-840) κάποιοι Ἀμαλφηνοί μετέφεραν τό ἅγιο λείψανο στό Βενεβέντο τῆς Ἰταλίας, ὅπου καί σήμερα ὑπάρχει μέρος τῶν ἁγίων λειψάνων τοῦ ἀποστόλου.

Η λειψανοθήκη με μέρος του λειψάνου (οστά) του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου.
Ρωμαιοκαθολική Βασιλική του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου, 
Μπενεβέντο, Ιταλία

Λειψανοθήκη με μικρό λείψανο (οστό) του αγίου Βαρθολομαίου.
Ρωμαιοκαθολική Βασιλική του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου, 
Μπενεβέντο, Ιταλία.

Ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι πλησίον τῆς μονῆς Καρακάλλου ὑπῆρχε παλαιά ἡ μονή τῶν Ἀμαλφηνῶν (προσαρτήθηκε ὁριστικά στήν Λαύρα τό 1287) καί ὅτι ἡ πόλις Ἀμάλφη βρίσκεται πολύ κοντά στό Βενεβέντο. Δεδομένου ὅτι καί ἡ μετακομιδή τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ ἀποστόλου στό Βενεβέντο ἔγινε ἀπό Ἀμαλφηνούς δέν ἀποκλείεται ἡ ἀπόκτηση τοῦ τμήματος τῆς ἁγίας κάρας ἀπό τή μονή Καρακάλλου νά ἀνάγεται στόν 13ο αἰώνα· νά συνετέλεσε δηλαδή ἡ ἐγγύτης τῶν δύο μονῶν στό νά ἀποκτήση ἡ μονή Καρακάλλου τό ἅγιο λείψανο.

Σημείωμα της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ:

Οι φωτογραφίες και τα στοιχεία για το μεγάλο απότμημα της κάρας του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου δόθηκαν από φίλο της ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ που συνδέεται με την Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους. Η θεωρία περί πιθανής καταγωγής του αποτμήματος της κάρας του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου από τη μονή των Αμαλφηνών είναι ενδιαφέρουσα και λογική.

Στην Ιταλία, μέχρι πρόσφατα, έριζαν η Βασιλική του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου, στο Μπενεβέντο της Ιταλίας, με τη Βασιλική του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου στη νήσο Τιβερίνα στη Ρώμη, για το ποια εκκλησία έχει τα λείψανα του αποστόλου. 

Η επιγραφή μπροστά στην πορφυρή σαρκοφάγο λέει: Το λείψανο (το σώμα) του 
αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου. Βασιλική του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου
στη νήσο Τιβερίνα στη Ρώμη

Χρειάστηκαν τέσσερεις αναγνωρίσεις του λειψάνου από τις παπικές αρχές (το 1338, το 1698, το 1990 και το 2001) για να κατοχυρωθούν τα λείψανα του Μπενεβέντο ως αυθεντικά του αποστόλου Βαρθολομαίου (οστά). Βέβαια, πολλοί ναοί και αββαεία στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη υποστηρίζουν ότι έχουν ένα μικρό λείψανο του αποστόλου Βαρθολομαίου. 

Πρόσφατα ιδρύθηκε στην Ιταλία προσκυνηματική, πεζοπορική διαδρομή, 100 χιλιομέτρων περίπου, με το όνομα Ο δρόμος του αγίου Βαρθολομαίου, ο οποίος διασχίζει την Εμίλια-Ρομάνια και την Τοσκάνη συνδέοντας μια σειρά από μέρη αφιερωμένα στη λατρεία του αγίου Βαρθολομαίου.

Ας θυμηθούμε τελειώνοντας εδώ ότι ο απόστολος Βαρθολομαίος ξεκίνησε να συναντήσει τον Ιησού με κάποια δυσπιστία (ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι;), αλλά όταν τελικά Τον συνάντησε και συνομίλησε μαζί Του είπε: ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ.

Η κάρα του αγίου αποστόλου Βαρθολομαίου.
Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους