 |
| Τα εννέα από τα έντεκα βυζαντινά κειμήλια των Παλαιολόγων. Μουσείο Santa Maria della Scala, Σιένα (Ιταλία) |
Ο Ιωάννης Ε´ Παλαιολόγος (1332 - 1391) έχοντας να πληρώνει κάθε χρόνο υπέρογκα ποσά ως φόρο υποτέλειας στους Τούρκους, έφτασε στο σημείο να πλειστηριάζει λείψανα για να συγκεντρώνει τα απαιτούμενα ποσά.
Το 1359, ένας Ιταλός έμπορος από την Τοσκάνη με έδρα τη Βενετία, αλλά με εμπορικές δραστηριότητες στην Κωνσταντινούπολη, αγόρασε για λογαριασμό του ''Νοσοκομείου'' της Σιένας, που ήταν ταυτόχρονα θρησκευτικό και αστικό ίδρυμα της πόλης της Σιένας, έναν αριθμό βυζαντινών κειμηλίων σε δημόσιο πλειστηριασμό για το ποσό των 3000 φιορινίων.
Η αγορά επικυρώθηκε από έγγραφα που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη και τη Βενετία. Ένας αυτόπτης μάρτυρας που παρακολούθησε τη δημοπρασία, η οποία έλαβε χώρα στην επίσημη κατοικία του Ενετού εκπροσώπου στην Κωνσταντινούπολη, επιβεβαίωσε ότι τα λείψανα που έφτασαν στη Βενετία ήταν τα ίδια με εκείνα που πουλήθηκαν στη δημοπρασία.
Τα βυζαντινά κειμήλια είναι συνολικά έντεκα. Οκτώ εγκόλπια, ένα γυάλινο δοχείο με αίμα Χριστού (σύμφωνα με την παράδοση που το συνοδεύει πρόκειται για λ ύ θ ρ ο με αίμα Χριστού, δηλαδή για χώμα του Γολγοθά πάνω στο οποίο έρρευσε το αίμα του Χριστού από τον σταυρό. Το λύθρο αυτό μάζεψε ο εκατόνταρχος Λογγίνος συγκλονισμένος από τα γεγονότα της Σταύρωσης του Χριστού), ένα ελληνικό χειρόγραφο ευαγγελιστάριο του 10ου αιώνα και ένα καρφί της Σταύρωσης του Χριστού (= τίμιος ήλος).
Τα εγκόλπια είναι πολύ μικρά, το μεγαλύτερο από αυτά δεν ξεπερνά τα 10 εκ, και πρόκειται κυρίως για εγκόλπια προορισμένα να φοριούνται από τον λαιμό που περιέχουν μικρολείψανα, ανάμεσα στα οποία είναι: αίμα Χριστού, τμήμα από τα σπάργανα και τον χιτώνα του Χριστού, τμήμα από καρφί της Σταύρωσης, τίμιο ξύλο, λείψανα αγίων κτλ. Τα εγκόλπια φέρουν επιγραφές στο πίσω μέρος τους με τα λείψανα που περιέχουν.
Τα εγκόλπια συνοδεύονται από φύλλα περγαμηνής που γράφτηκαν μάλλον από την Ελένη Καντακουζηνού, σύζυγο του Ιωάννη Ε´ Παλαιολόγου, που επιβεβαιώνει και αυθεντικοποιεί τα λείψανα.
Η άφιξη των λειψάνων στη Σιένα συγκέντρωσε ένα τεράστιο πλήθος πολιτών από την πόλη της Σιένας, αλλά και από τις γύρω περιοχές, ενώ για τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για την υποδοχή των λειψάνων, το Συμβούλιο της Σιένας ξόδεψε 1625 φιορίνια!
Ἐνα ειδικά διαμορφωμένο παρεκκλήσι χτίστηκε και ολοκληρώθηκε το 1370 για να στεγάσει τα λείψανα, ενώ καθιερώθηκε ειδική θρησκευτική τελετή στις 25 Μαρτίου για τον δημόσιο εορτασμό τους.
Σήμερα τα βυζαντινά κειμήλια με τα λείψανα βρίσκονται στο Μουσείο της Σιένας Santa Maria della Scala που είναι εκείνο το ''Νοσοκομείο'' της Σιένας που αγόρασε τον 14ο αιώνα τα λείψανα και σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.
Η ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗ έχει ήδη περιγράψει την πλειοψηφία αυτών των κειμηλίων στις παρακάτω αναρτήσεις της:
486 - Πλειστηριάζοντας άγια λείψανα για να πληρωθούν οι φόροι της υποτέλειας!
488 - Βυζαντινό εγκόλπιο με λείψανο του Ιωάννου Χρυσοστόμου
491 - Βυζαντινό εγκόλπιο με κειμήλια του Χριστού
492 - Βυζαντινό εγκόλπιο με αίμα Χριστού;
526 - Πλειστηριάζοντας άγια λείψανα για να πληρωθούν οι φόροι της υποτέλειας! (2)
570 - Αίμα Χριστού, κειμήλιο των Παλαιολόγων
Δείτε τις νέες φωτογραφίες παρακάτω:
