 |
| Η σπάνια ρωσική εικόνα της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα με ενσωματωμένα λείψανα 19 αγίων. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Ἀπό τό Κέντρο Ἁγιολογικῶν Μελετῶν Ὅσιος Συμεών ὁ Μεταφραστής καί τόν Διευθυντή του Καθηγητή κ. Ἀντώνιο Μάρκου ἐνημερωθήκαμε, ὅτι στήν κειμηλιακή συλλογή του περιλαμβάνεται ἤδη ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, στό ὁποῖο ἔχουν ἐνσωματωθεῖ Λείψανα 19 Ἁγίων.
Ἱστορικό τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν.
Ἡ Παναγία τοῦ Καζάν εἶναι ἡ περισσότερο δημοφιλής Θεομητορική εἰκόνα μεταξύ τοῦ Ὀρθοδόξου Ρωσικοῦ λαοῦ, ἐφέστια εἰκόνα τῆς παραδοσιακῆς Ρωσικῆς οἰκογένειας, μέ τήν ὁποία συνήθως εὐλογοῦνται οἱ ἀρραβῶνες. Εἰκονίζει τό σεπτό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου νά στρέφεται τρυφερά πρός τόν Υἱό Της, ὁ Ὁποῖος βρίσκεται σέ ὄρθια θέση καί εὐλογεῖ.
 |
| Η σπάνια ρωσική εικόνα της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα με ενσωματωμένα λείψανα 19 αγίων. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Διαβάστε περισσότερα παρακάτω και δείτε περισσότερες φωτογραφίες:
Ἡ ἱστορία τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν χάνεται στά βάθη τῶν αἰώνων. Σύμφωνα μέ μία παράδοση, δωρήθηκε κατά τόν 13ο αἰῶνα στήν πόλη τοῦ Καζάν (σημ. 1), ἀπό τόν Πατριάρχη ΚΠόλεως Γερμανό Β’. Ὅταν ἡ πόλη καταλήφθηκε ἀπό τούς Τατάρους, τό 1438, ἡ Εἰκόνα χάθηκε. Ἐπανεμφανίσθηκε στή Ρωσική ἐθνική καί ἐκκλησιαστική Ἱστορία τόν 16ο αἰ. (1559), μετά τήν κατάληψι τοῦ μέχρι τότε Ταταρικοῦ Καζάν, ἀπό τόν Τσάρο Ἰβάν Δ’ τόν Τρομερό (1547 – 1584). Ὅπως συνέβαινε σέ παρόμοιες περιπτώσεις, τήν ἀπαλλαγή ἀπό τήν κυριαρχία τῶν Μωαμεθανῶν Τατάρων ἀκολούθησε σημαντική ἱεραποστολική ἐργασία, ἀπό τόν πρῶτο Ἐπίσκοπο τῆς πόλεως ἅγ. Γουρία.
Ὁ ἅγ. Γουρίας ἦταν γόνος ἀριστοκρατικῆς οἰκογενείας τοῦ Ραντονέζ καί ὑπηρέτησε κοντά στόν Πρίγκιπα Ἰβάν Πενκώφ. Κατά τήν διάρκεια κάποιας διαμάχης τοῦ Πρίγκιπα μέ τήν σύζυγό του του, ὁ νέος συκοφαντήθηκε καί φυλακίστηκε, ἀλλά στήν φυλακή ἔδειξε τήν ποιότητα τοῦ χαρακτήρα του, ἀφοῦ ἀφιέρωσε τόν χρόνο του στήν συγγραφή παιδικῶν βιβλίων! Μόνασε στή Μονή τοῦ ἁγ. Ἰωσήφ τοῦ Βολοκολάμσκ, τῆς ὁποίας ἀνεδείχθηκε Ἡγούμενος (1543). Ἡγουμένευσε 9 χρόνια καί κατόπιν ἐφησύχασε ἐρημιτικά, μέχρι τόν διορισμό του στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος Σελιζχάρωφ, τῆς Ἐπισκοπῆς Τβέρ.
Τό 1552, ὅταν καταλήφθηκε ἀπό τούς Ρώσους τό Καζάν, ὁ Τσάρος Ἰβάν ἵδρυσε ἐκεῖ τήν ὁμώνυμη Ἀρχιεπισκοπή. Τό 1555 ὁ Ἡγούμενος Γουρίας ἐκλέχθηκε "διά κλήρου" πρῶτος Ἐπίσκοπός της. Στά 8 χρόνια τῆς ἀρχιερατείας του, μέ τήν βοήθεια τοῦ ἁγ. Βαρσανουφίου Ἐπισκόπου Τβέρ (+ 1576, 11η Ἀπριλίου), τότε Ἀρχιμανδρίτου, ἀνέπτυξε σημαντική ἱεραποστολική δραστηριότητα. Ἵδρυσε 4 Μονές καί ἔκτισε τόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί πλέον τῶν 10 ἐνοριακῶν Ναῶν.
Τό 1561 ἀσθένησε καί δέχθηκε τό Μεγάλο καί Ἀγγελικό Σχῆμα. Κοιμήθηκε τό 1563 καί ἐνταφιάσθηκε στήν Μονή Μεταμορφώσεως (τήν ὁποία εἶχε ἱδρύσει ὁ ἅγ. Βαρσανούφιος καί στήν ὁποία εἶχε ἐνταφιασθεῖ καί ὁ ἴδιος).
Τό 1595, ὁ τότε Μητροπολίτης Καζάν καί ἔπειτα Πατριάρχης Μόσχας ἅγ. Ἑρμογένης, ἀνακόμισε ἀδιάφθορα τά Λείψανα καί τῶν δύο Ἁγίων. Τό 1630, τό εὐωδιάζον Λείψανο τοῦ ἁγ. Γουρία μεταφέρθηκε στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὅπου καί σήμερα φυλάσσεται. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 5η Δεκεμβρίου καί ἡ Ἀνακομιδή τοῦ Λειψάνου του τήν 4η Ὀκτωβρίου.
Ἡ Εὕρεση τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν ἔγινε κάτω ἀπό τίς ἀκόλουθες συνθήκες. Ὅταν μία τυχαῖα πυρκαγιά κατέστρεψε τό Κρεμλίνο τῆς πόλεως, τά λαϊκά στρώματα - στά ὁποῖα ἦταν βαθειά ριζωμένος ὁ Μωαμεθανισμός - ἀπέδοσαν τό γεγονός στην … ὀργή τοῦ «Προφήτου» Μωάμεθ! Τότε ἀκριβῶς ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ οἰκονόμησε τήν εὕρεση τῆς περιωνύμου - ἔκτοτε - Εἰκόνας τοῦ Καζάν, γιά τήν στήριξη τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως.
Μία νύχτα, ἀμέσως μετά τήν πυρκαγιά, ἡ Κυρία Θεοτόκος ἐμφανίσθηκε στήν παιδίσκη Ματρώνα καί τήν διέταξε νά μεταφέρει στόν ἅγιο Ποιμενάρχη τῆς πόλεως μία ἐντολή Της. Ἔπρεπε νά σκάψουν σέ συγκεκριμένο σημεῖο, γιά νά βροῦν μία θαμμένη εἰκόνα Της. Ὅταν τό ὅραμα ἐπανελήφθηκε γιά τρίτη φορά, ἡ μητέρα τῆς Ματρώνας ἀναγκάστηκε νά ἐνημερώσει τόν ἅγ. Γουρία. Ὁ ἐνάρετος Ἐπίσκοπος ὑπάκουσε στή Θεομητορική ἐντολή καί τέθηκε ἐπικεφαλής τῶν Χριστιανῶν κατοίκων, οἱ ὁποῖοι ἔσκαψαν καί βρῆκαν σέ βάθος τριῶν ποδιῶν, μία θαυμασία εἰκόνα τῆς Παναγίας, μέ λαμπερά χρώματα, «σάν νά εἶχε βγεῖ τήν στιγμή ἐκείνη ἀπό τό ἐργαστήριο τοῦ ἁγιογράφου»!
Ὁ ἅγ. Γουρίας μετέφερε λιτανευτικά τήν εἰκόνα στόν παρακείμενο Ναό τοῦ ἁγ. Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐφημέριος ἦταν ὁ ἔπειτα Ἱερομάρτυρας Πατριάρχης Μόσχας ἅγ. Ἑρμογένης (1606 – 1612). Τήν ἰδία ἡμέρα ἤρχισε ἡ μεγάλη σειρά τῶν θαυμάτων τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, μέ πρῶτο τήν θεραπεία τοῦ τυφλοῦ Ἰωσήφ.
Κατά τήν Περίοδο τῶν Ταραχῶν (1598 – 1613) - τήν περίοδο τῆς Ρωσικῆς Ἱστορίας ἀπό τοῦ θανάτου τοῦ Τσάρου Θεοδώρου Α’ Ἰβάνοβιτς (1598), μέχρι τῆς ἀναδείξεως τοῦ Τσάρου Μιχαήλ Ρωμανώφ (1613), κατά τήν ὁποία ἡ Ρωσία βρέθηκε στήν δύνη τῆς ἀναρχίας καί τῆς ξένης (Πολωνικῆς) κατοχῆς - τό γόητρο τοῦ Ρωσικοῦ Κράτους διασώθηκε ἀπό τόν ἡρωϊκό Πατριάρχη ἅγ. Ἑρμογένη, ὁ ὁποῖος ἀρνούμενος νά συνεργασθεῖ μέ τούς κατακτητές καί τούς συνεργάτες τους, ἀπεβίωσε στή φυλακή ἀπό ἀσιτία, τήν 17η Φεβρουαρίου 1612.
Τό ἴδιο ἔτος - σάν ἀποτέλεσμα τοῦ κηρύγματός του καί τῶν ποιμαντικῶν του ἐπιστολῶν - ἦρθε ἀπό τόν Βόλγα ἕνας στρατός ἐθελοντῶν, κάτω ἀπό τήν ἡγεσία τοῦ λαϊκοῦ Κοσμᾶ Μίνιν ἀπό τό Νίζνι Νόβγκοροντ καί τοῦ Πρίγκιπα Δημ. Ποζάρσκυ, ἐπικεφαλῆς τοῦ ὁποίου εἶχε τεθεῖ ἡ θαυματουργή Εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν. Τήν 22α Ὀκτωβρίου ἐλευθερώθηκε ἡ Μόσχα καί τήν 26η τό Κρεμλῖνο. Ἡ νίκη τῶν Ρώσων κατά τῶν Πολωνῶν ἀποδόθηκε στήν προστασία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Τό ἴδιο ἔτος, σέ ἀνάμνηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, ὁ Τσάρος Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1613 – 1645), ὁ πρῶτος τῆς Δυναστείας τῶν Ρωμανώφ, θέσπισε δύο ἑορτές πρός τιμήν τῆς Εἰκόνας τοῦ Καζάν: Τῆς 8ης Ἰουλίου (Εὕρεση) καί τῆς 22ας Ὀκτωβρίου (ἀπελευθερώσεως τῆς Μόσχας ἀπό τούς Πολωνούς).
Στήν Παναγία τοῦ Καζάν ἀποδόθηκε ἐπίσης ἡ νίκη τῶν Ρώσων ἐναντίον τοῦ Ναπολέοντα (1812), ἐφ’ ὅσον ὁ ἐπικεφαλής Στρατηγός Μιχαήλ Κουτούζωφ, ἐπικαλέστηκε τήν βοήθειά Της στόν ἀγῶνα γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ρωσίας.
Στήν Παναγία τοῦ Καζάν ἀποδόθηκε ἐπίσης καί ἡ νίκη τοῦ Μεγάλου Πέτρου ἐπί τῶν Σουηδῶν (1720). Πρός τιμήν τοῦ γεγονότος ἀκοικοδομήθηκε τότε ὁ περίφημος Ναός Της στήν Κόκκινη Πλατεία τῆς Μόσχας καί μεταφέρθηκε ἐκεῖ ἡ Εἰκόνα ἀπό τό Καζάν. Ἐκεῖ παρέμεινε μέχρι τό 1721, ὁπότε μεταφέρθηκε στή νέα πρωτεύουσσα Ἁγία Πετρούπολη καί κατατέθηκε στόν ἐκεῖ πρός τιμήν Της Ναό. (Ὁ Ναός αὐτός κατά τήν Σοβιετική περίοδο εἶχε μετατραπεῖ σέ Μουσεῖο Ἀθεΐας· ὁ Ναός καί ἡ πρό αὐτοῦ πλατεία, μοιάζουν μέ τήν Βασιλική καί τήν πλατεία τοῦ ἁγ. Πέτρου Ρώμης· ἐπαναλειτούργησε ὡς ναός τήν 1η Μαΐου 1994).
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ἕνα ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν λιτανεύονταν στό πολιορκούμενο ἀπό τούς Γερμανούς Λένινγκραντ, προκειμένου νά ἀνορθωθεῖ τό ἠθικό τῶν κατοίκων καί τῶν ὑπερασπιστῶν.
Ἡ Εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν ἀρχικά ἦταν κατατεθημένη σέ Μονή, ἡ ὁποία ἱδρύθηκε πρός τιμήν Της στό σημεῖο τῆς εὑρέσεως. Ἀργότερα μεταφέρθηκε στή Μόσχα, ὅπου εἶχε ἀνεγερθεῖ Ναός πρός τιμήν Της στήν Κόκκινη Πλατεία. Τόν Ναό αὐτό κατεδάφισε τό 1937 ὁ Στάλιν, γιά νά δημιουργηθεῖ χῶρος γιά … δημόσια ἀποχωρητήρια! Μετά τήν πτώση τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστώτος (1989), ὁ Ναός ἐπανεκτίστηκε στό ἴδιο σημεῖο, χάρις στά σχέδια τά ὁποῖα εἶχε διασώσει ὁ Πέτρος Μπαρανόφσκυ (ἀρχιτέκτονας, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀντίθετος στό θέμα τῆς κατεδαφίσεως ναῶν). Ὁ νέος Ναός ἐγκαινιάστηκε τόν Νοέμβριο τοῦ 1993, ἀπό τόν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο Β’, παρουσίᾳ τοῦ τότε Προέδρου τῆς Ρωσικῆς Ὁμοσπονδίας Μπόρις Γιέλτσιν. (Περιοδικό “Frontier”, φ. Ἰανουαρίου - Φεβρουαρίου 1994, σελ. 5).
Κατά τόν Ἀρχιεπίσκοπο Συρακουσσῶν καί Ἁγίας Τριάδος Ἀβέρκιο (τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς), μία παράδοση ἔλεγε, ὅτι ὅσο ὑπῆρχε ἡ Εἰκόνα, ἡ Ρωσία θά εἶχε εἰρήνη στήν Ἀνατολή. Τήν 29η Νοεμβρίου 1904, ἡ Εἰκόνα ἐκλάπη. Χρόνια ἀργότερα, ὅταν συνελήφθησαν οἱ ἱερόσυλοι, βρέθηκαν τά πολύτιμα κοσμήματά Της, ἀλλά οἱ δράστες ὁμολόγησαν ὅτι τήν εἶχαν τεμαχίσει καί κάψει (!).
 |
| Η σπάνια ρωσική εικόνα της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα με ενσωματωμένα λείψανα 19 αγίων. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Ἡ ἱστορία τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν χάνεται στά βάθη τῶν αἰώνων. Σύμφωνα μέ μία παράδοση, δωρήθηκε κατά τόν 13ο αἰῶνα στήν πόλη τοῦ Καζάν (σημ. 1), ἀπό τόν Πατριάρχη ΚΠόλεως Γερμανό Β’. Ὅταν ἡ πόλη καταλήφθηκε ἀπό τούς Τατάρους, τό 1438, ἡ Εἰκόνα χάθηκε. Ἐπανεμφανίσθηκε στή Ρωσική ἐθνική καί ἐκκλησιαστική Ἱστορία τόν 16ο αἰ. (1559), μετά τήν κατάληψι τοῦ μέχρι τότε Ταταρικοῦ Καζάν, ἀπό τόν Τσάρο Ἰβάν Δ’ τόν Τρομερό (1547 – 1584). Ὅπως συνέβαινε σέ παρόμοιες περιπτώσεις, τήν ἀπαλλαγή ἀπό τήν κυριαρχία τῶν Μωαμεθανῶν Τατάρων ἀκολούθησε σημαντική ἱεραποστολική ἐργασία, ἀπό τόν πρῶτο Ἐπίσκοπο τῆς πόλεως ἅγ. Γουρία.
Ὁ ἅγ. Γουρίας ἦταν γόνος ἀριστοκρατικῆς οἰκογενείας τοῦ Ραντονέζ καί ὑπηρέτησε κοντά στόν Πρίγκιπα Ἰβάν Πενκώφ. Κατά τήν διάρκεια κάποιας διαμάχης τοῦ Πρίγκιπα μέ τήν σύζυγό του του, ὁ νέος συκοφαντήθηκε καί φυλακίστηκε, ἀλλά στήν φυλακή ἔδειξε τήν ποιότητα τοῦ χαρακτήρα του, ἀφοῦ ἀφιέρωσε τόν χρόνο του στήν συγγραφή παιδικῶν βιβλίων! Μόνασε στή Μονή τοῦ ἁγ. Ἰωσήφ τοῦ Βολοκολάμσκ, τῆς ὁποίας ἀνεδείχθηκε Ἡγούμενος (1543). Ἡγουμένευσε 9 χρόνια καί κατόπιν ἐφησύχασε ἐρημιτικά, μέχρι τόν διορισμό του στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος Σελιζχάρωφ, τῆς Ἐπισκοπῆς Τβέρ.
Τό 1552, ὅταν καταλήφθηκε ἀπό τούς Ρώσους τό Καζάν, ὁ Τσάρος Ἰβάν ἵδρυσε ἐκεῖ τήν ὁμώνυμη Ἀρχιεπισκοπή. Τό 1555 ὁ Ἡγούμενος Γουρίας ἐκλέχθηκε "διά κλήρου" πρῶτος Ἐπίσκοπός της. Στά 8 χρόνια τῆς ἀρχιερατείας του, μέ τήν βοήθεια τοῦ ἁγ. Βαρσανουφίου Ἐπισκόπου Τβέρ (+ 1576, 11η Ἀπριλίου), τότε Ἀρχιμανδρίτου, ἀνέπτυξε σημαντική ἱεραποστολική δραστηριότητα. Ἵδρυσε 4 Μονές καί ἔκτισε τόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί πλέον τῶν 10 ἐνοριακῶν Ναῶν.
Τό 1561 ἀσθένησε καί δέχθηκε τό Μεγάλο καί Ἀγγελικό Σχῆμα. Κοιμήθηκε τό 1563 καί ἐνταφιάσθηκε στήν Μονή Μεταμορφώσεως (τήν ὁποία εἶχε ἱδρύσει ὁ ἅγ. Βαρσανούφιος καί στήν ὁποία εἶχε ἐνταφιασθεῖ καί ὁ ἴδιος).
Τό 1595, ὁ τότε Μητροπολίτης Καζάν καί ἔπειτα Πατριάρχης Μόσχας ἅγ. Ἑρμογένης, ἀνακόμισε ἀδιάφθορα τά Λείψανα καί τῶν δύο Ἁγίων. Τό 1630, τό εὐωδιάζον Λείψανο τοῦ ἁγ. Γουρία μεταφέρθηκε στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὅπου καί σήμερα φυλάσσεται. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τήν 5η Δεκεμβρίου καί ἡ Ἀνακομιδή τοῦ Λειψάνου του τήν 4η Ὀκτωβρίου.
Ἡ Εὕρεση τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν ἔγινε κάτω ἀπό τίς ἀκόλουθες συνθήκες. Ὅταν μία τυχαῖα πυρκαγιά κατέστρεψε τό Κρεμλίνο τῆς πόλεως, τά λαϊκά στρώματα - στά ὁποῖα ἦταν βαθειά ριζωμένος ὁ Μωαμεθανισμός - ἀπέδοσαν τό γεγονός στην … ὀργή τοῦ «Προφήτου» Μωάμεθ! Τότε ἀκριβῶς ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ οἰκονόμησε τήν εὕρεση τῆς περιωνύμου - ἔκτοτε - Εἰκόνας τοῦ Καζάν, γιά τήν στήριξη τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως.
Μία νύχτα, ἀμέσως μετά τήν πυρκαγιά, ἡ Κυρία Θεοτόκος ἐμφανίσθηκε στήν παιδίσκη Ματρώνα καί τήν διέταξε νά μεταφέρει στόν ἅγιο Ποιμενάρχη τῆς πόλεως μία ἐντολή Της. Ἔπρεπε νά σκάψουν σέ συγκεκριμένο σημεῖο, γιά νά βροῦν μία θαμμένη εἰκόνα Της. Ὅταν τό ὅραμα ἐπανελήφθηκε γιά τρίτη φορά, ἡ μητέρα τῆς Ματρώνας ἀναγκάστηκε νά ἐνημερώσει τόν ἅγ. Γουρία. Ὁ ἐνάρετος Ἐπίσκοπος ὑπάκουσε στή Θεομητορική ἐντολή καί τέθηκε ἐπικεφαλής τῶν Χριστιανῶν κατοίκων, οἱ ὁποῖοι ἔσκαψαν καί βρῆκαν σέ βάθος τριῶν ποδιῶν, μία θαυμασία εἰκόνα τῆς Παναγίας, μέ λαμπερά χρώματα, «σάν νά εἶχε βγεῖ τήν στιγμή ἐκείνη ἀπό τό ἐργαστήριο τοῦ ἁγιογράφου»!
Ὁ ἅγ. Γουρίας μετέφερε λιτανευτικά τήν εἰκόνα στόν παρακείμενο Ναό τοῦ ἁγ. Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐφημέριος ἦταν ὁ ἔπειτα Ἱερομάρτυρας Πατριάρχης Μόσχας ἅγ. Ἑρμογένης (1606 – 1612). Τήν ἰδία ἡμέρα ἤρχισε ἡ μεγάλη σειρά τῶν θαυμάτων τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, μέ πρῶτο τήν θεραπεία τοῦ τυφλοῦ Ἰωσήφ.
Κατά τήν Περίοδο τῶν Ταραχῶν (1598 – 1613) - τήν περίοδο τῆς Ρωσικῆς Ἱστορίας ἀπό τοῦ θανάτου τοῦ Τσάρου Θεοδώρου Α’ Ἰβάνοβιτς (1598), μέχρι τῆς ἀναδείξεως τοῦ Τσάρου Μιχαήλ Ρωμανώφ (1613), κατά τήν ὁποία ἡ Ρωσία βρέθηκε στήν δύνη τῆς ἀναρχίας καί τῆς ξένης (Πολωνικῆς) κατοχῆς - τό γόητρο τοῦ Ρωσικοῦ Κράτους διασώθηκε ἀπό τόν ἡρωϊκό Πατριάρχη ἅγ. Ἑρμογένη, ὁ ὁποῖος ἀρνούμενος νά συνεργασθεῖ μέ τούς κατακτητές καί τούς συνεργάτες τους, ἀπεβίωσε στή φυλακή ἀπό ἀσιτία, τήν 17η Φεβρουαρίου 1612.
Τό ἴδιο ἔτος - σάν ἀποτέλεσμα τοῦ κηρύγματός του καί τῶν ποιμαντικῶν του ἐπιστολῶν - ἦρθε ἀπό τόν Βόλγα ἕνας στρατός ἐθελοντῶν, κάτω ἀπό τήν ἡγεσία τοῦ λαϊκοῦ Κοσμᾶ Μίνιν ἀπό τό Νίζνι Νόβγκοροντ καί τοῦ Πρίγκιπα Δημ. Ποζάρσκυ, ἐπικεφαλῆς τοῦ ὁποίου εἶχε τεθεῖ ἡ θαυματουργή Εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν. Τήν 22α Ὀκτωβρίου ἐλευθερώθηκε ἡ Μόσχα καί τήν 26η τό Κρεμλῖνο. Ἡ νίκη τῶν Ρώσων κατά τῶν Πολωνῶν ἀποδόθηκε στήν προστασία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Τό ἴδιο ἔτος, σέ ἀνάμνηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, ὁ Τσάρος Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1613 – 1645), ὁ πρῶτος τῆς Δυναστείας τῶν Ρωμανώφ, θέσπισε δύο ἑορτές πρός τιμήν τῆς Εἰκόνας τοῦ Καζάν: Τῆς 8ης Ἰουλίου (Εὕρεση) καί τῆς 22ας Ὀκτωβρίου (ἀπελευθερώσεως τῆς Μόσχας ἀπό τούς Πολωνούς).
Στήν Παναγία τοῦ Καζάν ἀποδόθηκε ἐπίσης ἡ νίκη τῶν Ρώσων ἐναντίον τοῦ Ναπολέοντα (1812), ἐφ’ ὅσον ὁ ἐπικεφαλής Στρατηγός Μιχαήλ Κουτούζωφ, ἐπικαλέστηκε τήν βοήθειά Της στόν ἀγῶνα γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ρωσίας.
Στήν Παναγία τοῦ Καζάν ἀποδόθηκε ἐπίσης καί ἡ νίκη τοῦ Μεγάλου Πέτρου ἐπί τῶν Σουηδῶν (1720). Πρός τιμήν τοῦ γεγονότος ἀκοικοδομήθηκε τότε ὁ περίφημος Ναός Της στήν Κόκκινη Πλατεία τῆς Μόσχας καί μεταφέρθηκε ἐκεῖ ἡ Εἰκόνα ἀπό τό Καζάν. Ἐκεῖ παρέμεινε μέχρι τό 1721, ὁπότε μεταφέρθηκε στή νέα πρωτεύουσσα Ἁγία Πετρούπολη καί κατατέθηκε στόν ἐκεῖ πρός τιμήν Της Ναό. (Ὁ Ναός αὐτός κατά τήν Σοβιετική περίοδο εἶχε μετατραπεῖ σέ Μουσεῖο Ἀθεΐας· ὁ Ναός καί ἡ πρό αὐτοῦ πλατεία, μοιάζουν μέ τήν Βασιλική καί τήν πλατεία τοῦ ἁγ. Πέτρου Ρώμης· ἐπαναλειτούργησε ὡς ναός τήν 1η Μαΐου 1994).
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ἕνα ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν λιτανεύονταν στό πολιορκούμενο ἀπό τούς Γερμανούς Λένινγκραντ, προκειμένου νά ἀνορθωθεῖ τό ἠθικό τῶν κατοίκων καί τῶν ὑπερασπιστῶν.
 |
| Η σπάνια ρωσική εικόνα της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα με ενσωματωμένα λείψανα 19 αγίων. Νόβγκοροντ 1632 - Αθήνα 2016. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Ἡ Εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν ἀρχικά ἦταν κατατεθημένη σέ Μονή, ἡ ὁποία ἱδρύθηκε πρός τιμήν Της στό σημεῖο τῆς εὑρέσεως. Ἀργότερα μεταφέρθηκε στή Μόσχα, ὅπου εἶχε ἀνεγερθεῖ Ναός πρός τιμήν Της στήν Κόκκινη Πλατεία. Τόν Ναό αὐτό κατεδάφισε τό 1937 ὁ Στάλιν, γιά νά δημιουργηθεῖ χῶρος γιά … δημόσια ἀποχωρητήρια! Μετά τήν πτώση τοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστώτος (1989), ὁ Ναός ἐπανεκτίστηκε στό ἴδιο σημεῖο, χάρις στά σχέδια τά ὁποῖα εἶχε διασώσει ὁ Πέτρος Μπαρανόφσκυ (ἀρχιτέκτονας, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀντίθετος στό θέμα τῆς κατεδαφίσεως ναῶν). Ὁ νέος Ναός ἐγκαινιάστηκε τόν Νοέμβριο τοῦ 1993, ἀπό τόν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο Β’, παρουσίᾳ τοῦ τότε Προέδρου τῆς Ρωσικῆς Ὁμοσπονδίας Μπόρις Γιέλτσιν. (Περιοδικό “Frontier”, φ. Ἰανουαρίου - Φεβρουαρίου 1994, σελ. 5).
Κατά τόν Ἀρχιεπίσκοπο Συρακουσσῶν καί Ἁγίας Τριάδος Ἀβέρκιο (τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς), μία παράδοση ἔλεγε, ὅτι ὅσο ὑπῆρχε ἡ Εἰκόνα, ἡ Ρωσία θά εἶχε εἰρήνη στήν Ἀνατολή. Τήν 29η Νοεμβρίου 1904, ἡ Εἰκόνα ἐκλάπη. Χρόνια ἀργότερα, ὅταν συνελήφθησαν οἱ ἱερόσυλοι, βρέθηκαν τά πολύτιμα κοσμήματά Της, ἀλλά οἱ δράστες ὁμολόγησαν ὅτι τήν εἶχαν τεμαχίσει καί κάψει (!).
Κατά παράδοξο τρόπο ἀμέσως μετά τήν κλοπή τῆς Εἰκόνας, ξέσπασε ὁ ἀτυχής γιά τήν Ρωσία πόλεμος μέ τήν Ἰαπωνία! Ἀκολούθησε ὁ Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος καί ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1917.
Τό εὑρύτατα γνωστό θαυματουργό ἀντίγραφο τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως, μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917, ἔγινε κτῆμα διαφόρων καί τελικά κατέληξε νά …πωλεῖται στήν Πορτογαλία, τό 1970. Τότε ἕνας Ἰησουΐτης κληρικός ἀπό τόν Ἅγιο Φραγκίσκο τῶν ΗΠΑ, ἐφημέριος στό Ρωσικό Καθολικό Κέντρο τῆς Παναγίας τῆς Φατίμα, τήν ἀνακάλυψε καί σέ συννενόηση μέ Ὀρθοδόξους Ἱερεῖς ἀγοράσθηκε γιά λογαριασμό τοῦ διεθνῶς γνωστοῦ αὐτοῦ Ρωμαιοκαθολικοῦ Προσκυνήματος. Τό ἀντίγραφο αὐτό ἁγιογραφήθηκε τό 1730. Τό 1993 μεταφέρθηκε στό Βατικανό καί ὁ Πάπας Ἰωάννης Παῦλος Β’ προσεύχοταν ἐνώπιόν του ἐπί 11 χρόνια. Εἶχε πεῖ μάλιστα χαρακτηριστικά, ὅτι «ἡ Παναγία τοῦ Καζάν ἔχε βρεῖ (στό Βατικανό) τόν οἶκο Της καί μέ συνοδεύει μέ τό μητρικό Της βλέμμα στά καθημερινα ἐκκλησιαστικά μου καθήκοντα».
Τό 2004 τό ἀντίγραφο αὐτό παραδόθηκε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας. Προηγουμένως, στίς 26 Αὐγούστου, ἐκτέθηκε στή Βασιλική τοῦ ἁγ. Πέτρου καί στή συνέχεια ταξίδεψε ἀεροπορικῶς στή Μόσχα, φυλασσόμενο ἔκτοτε στο Ναό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, στό Καζάν.
Τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων 2015, ἡ Εἱκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν πού φυλάσσεται στή Σκήτη τῶν Ἁγίων Πάντων τῆς Μονῆς Βαλαάμ, στή βόρεια Ρωσία, μυρόβλυσε καί δάκρυσε, ἱερουργοῦντος τοῦ Ἡγουμένου τῆς περιωνύμου Μονῆς, Ἐπισκόπου Τρόϊτσκυ Παγκρατίου. Ἡ Εἰκόνα αὐτή εἶναι σχετικῶς νέα. Φιλοτεχνήθηκε σέ ἕνα μοναστήρι τῆς Σιβηρίας, εἰδικά γιά τήν Σκήτη, καί ἕκτοτε φυλάσσεται ἐκεῖ.
Στίς ἡμέρες μας στή Ρωσία, στό μικρό χωριό Λόγκ τῆς περιοχῆς τοῦ Βόλγογκραντ, καθημερινά καταφθάνουν χιλιάδες πιστοί, γιά νά προσκυνήσουν ἕνα θαυματουργό ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, τό ὁποῖο καθημερινά θαυματουργεῖ καί θεραπεύει πιστούς πού προστρέ-χουν στη χάρη Της.
Στό Ἅγιο Ὄρος, στή Ρωσική Μονή τοῦ ἁγ. Παντελεήμονος, φυλάσσεται ἀντίγραφο μεγάλης καλλιτεχνικῆς καί κειμηλιακῆς ἀξίας.
Στήν Ἑλλάδα, ἀπό ὅσα γνωρίζουμε, παλαιά Ρωσική εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, ἡ ὁποία εὐωδιάζει, φυλάσσεται στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Κερατέας Ἀττικῆς καί ἄλλη στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλιθέας Ἀττικῆς.
Ἐπίσης στήν Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος Πέντε Βρυσῶν Λαγκαδᾶ, φυλάσσεται θαυματουργό ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, τό ὁποῖο δωρήθηκε στή Μονή ἀπό τόν μακαριστό Μητροπ. Λαγκαδᾶ Σπυρίδωνα. Κατά τήν συντήρησή της ἡ Εἰκόνα χρονολογήθηκε πέραν τῶν 300 ἐτῶν. Φέρει πάνω Της 4 ἀσημένια νομίσματα (τρία τῆς Ὀθωμανικῆς περιόδου, τῶν ἐτῶν 1673, 1705 καί 1811) καί ἕνα μέ ἀραβικούς χαρακτήρες, καθώς καί ἕνα Μεξικάνικο Σταυρό.
Ἡ εἰκόνα τοῦ Κέντρου Ἁγιολογικῶν Μελετῶν.
 |
| Η σπάνια ρωσική εικόνα της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα με ενσωματωμένα λείψανα 19 αγίων. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Τό ἀντίγραφο τῆς Παναγίας τοῦ Καζάν, τό ὁποῖο ἀνήκει στή συλλογή τοῦ Κέντρου Ἁγιολογικῶν Μελετῶν Ὅσιος Συμεών ὁ Μεταφραστής, ἁγιογραφήθηκε τό 1632 στό Νόβγκοροντ, ἀπό τόν γνωστό ἁγιογράφο τῆς Σχολῆς Στρογκανώφ Ναζάριο. Κατά τήν προεπαναστατική περίοδο ἔφερε πολύτιμο κάλυμμα, τό ὁποῖο ἀφαιρέθηκε βίαια κατά τήν ἀθεϊστική περίοδο. Συνδέεται μέ τήν Ὁσιομάρτυρα Ἑλένη τοῦ Καυκάσου (+ 1975).(σημ. 2)
Ἡ Εἰκόνα ἀπό τοῦ Νοεμβρίου τοῦ 2015 εὐωδιάζει ἀρρήτως. Στήν παρούσα μορφή της φέρει πολύτιμο «πουκάμισο» ἐξαιρετικῆς τέχνης, Ρωσικῆς τεχνοτροποίας, τό ὁποῖο φιλοτεχνήθηκε μέ χρυσό καί ἄργυρο στό ἐργαστήριο τοῦ Μιχαήλ Γκρέκα. Περιμετρικά φέρει Λείψανα τῶν κάτωθι Ἁγίων:
- Ὁσιομαρτύρων Μονῆς Χοζεβᾶ Ἱεροσολύμων.
- Ὁσιομαρτύρων Λαύρας ἁγ. Σάββα Ἱεροσολύμων.
- Ὁσιομαρτύρων Μονῆς ἁγ. Θεοδοσίου Ἱεροσολύμων.
- 10 Μαρτύρων Κρήτης.
- 14.000 Νηπίων.
- Βλασίου Ὁσιομάρτυρος τοῦ ἐν Σκλαβαίνοις.
- Παρθενίου Ὁσίου τοῦ Κουδουμᾶ.
- Ματρώνης Ὁσίας τῆς Χίου.
- Ἰωακείμ Ὁσίου τοῦ Ἰθακησίου.
- Μύρωνος ἐπ. Κρήτης.
- Μακρίνης Ὁσίας, ἀδελφῆς Μεγ. Βασιλείου.
- Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ἄσσου.
- Κοσμᾶ Ὁσιομάρτυρος, τοῦ Πρώτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
- Παχωμίου Ὁσίου τῆς Χίου.
- Φλαβιανοῦ Πατριάρχου ΚΠόλεως.
- 99 Ὁσίων Πατέρων Κρήτης.
- Ξενοφῶντος Ὁσίου.
- Μεθοδίας Ὁσίου τῆς Κιμώλου.
- Εὐφροσύνης Ὁσίας.
 |
| Από τα λείψανα της σπάνιας ρωσικής εικόνας της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
 |
| Από τα λείψανα της σπάνιας ρωσικής εικόνας της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
 |
| Από τα λείψανα της σπάνιας ρωσικής εικόνας της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
 |
| Από τα λείψανα της σπάνιας ρωσικής εικόνας της Παναγίας του Καζάν του 17ου αιώνα. Κέντρο Αγιολογικών Μελετών Όσιος Συμεών ο Μεταφραστής. |
Πρός τιμήν Της ἔχει ἀπό ἐτῶν συντεθεῖ Παρακλητικός Κανών, ἀπό τόν Καθηγητή Ἀντ. Μάρκου, καθώς καί «Δέησις ἐπί ἐπισκέψει ἀσθενούς».
Γιά λόγους ἀσφαλείας ἡ Εἰκόνα φυλάσσεται σέ τραπεζική θυρίδα, ἀπό ὅπου ἐξέρχεται «πρός ἐπίσκεψιν εὐλογίας» Ναῶν, Μονῶν καί ἰδιωτῶν Ὀρθοδόξων. Κατά τίς ἐπισκέψεις τῆς ἱερᾶς Εἰκόνος τηρεῖται σειρά προτεραιότητος, γιά τοῦτο οἱ ἐνδιαφερόμενοι θά πρέπει νά ἐπικοινωνοῦν προηγουμένως μέ τόν ὑπεύθυνο διακονητή Της.
Σημειώσεις:
[1] Τό Καζάν εἶναι πόλη τῆς κεντρικῆς Εὐρωπαϊκῆς Ρωσίας. Βρίσκεται στή συμβολή τῶν ποταμῶν Βόλγα καί Καζάνκα Ἡ Ἱστορία της ἀρχίζει πιθανῶς τόν 13ο αἰ. τήν ἐποχή τῆς Βουλγαρίας τοῦ Βόλγα. Τό 1438 καταλήφθηκε ἀπό τούς Τατάρους καί ἔγινε πρωτεύουσσα τοῦ ὁμώνυμου Χανάτου. Τό 1559 ἀνακαταλήφθηκε ἀπό τόν Ἰβάν Δ’ τόν Τρομερό. Σέ ἀνάμνηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, κτίσθηκε ὁ περίφημος Καθεδρικός Ναός τοῦ ἁγ. Βασιλείου, στήν Κόκκινη Πλατεία τῆς Μόσχας. Τό 1774 καταστράφηκε κατά τήν διάρκεια ἐξεγέρσεως, ἀλλά ἀνοικοδομήθηκε ἀπό τήν Μεγάλη Αἰκατερίνη. Κατά τήν ἀπογραφή τοῦ 2010 εἶχε πληθυσμό 1.150.000 κατοίκους. Εἶναι πρωτεύουσσα τῆς Δημοκρατίας τοῦ Ταταριστάν.
[2] Ἡ Ὁσιομάρτυρας Ἑλένη τοῦ Καυκάσου, κατάγοταν ἀπό οἰκογένεια εὐγενῶν, προερχόμενη ἀπό τό Μίνσκ τῆς Λευκορωσίας, συγγενική τόσο τῆς Ρωσικῆς Αὐτοκρατορικῆς Οἰκογενείας τῶν Ρωμανώφ, ὅσο καί τῆς Ἑλληνικῆς Βασιλικῆς Οἰκογενείας. Ἔζησε βίο ἀσκητικό καί ἐρημιτικό σέ ἕνα ἡσυχαστήριο στή χαράδρα τοῦ Τσίν, στόν Γεωργιανό Καύκασο, ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917, μέχρι τό μαρτυρικό της τέλος, τό 1975. Στούς Ἑλληνοποντίους, Ρώσους καί Γεωργιανούς Ὀρθοδόξους τῆς εὑρύτερης περιοχῆς, εἶναι γνωστή ὡς Μάτουσκα Ἑλένα. Ἐλεήθηκε ἀπό τόν Θεό μέ τά ἁγιοπνευματικά χαρίσματα τῆς προοράσεως, τῆς διδασκαλίας καί κυρίως τῆς θεραπείας ψυχικῶν νόσων.
[2] Ἡ Ὁσιομάρτυρας Ἑλένη τοῦ Καυκάσου, κατάγοταν ἀπό οἰκογένεια εὐγενῶν, προερχόμενη ἀπό τό Μίνσκ τῆς Λευκορωσίας, συγγενική τόσο τῆς Ρωσικῆς Αὐτοκρατορικῆς Οἰκογενείας τῶν Ρωμανώφ, ὅσο καί τῆς Ἑλληνικῆς Βασιλικῆς Οἰκογενείας. Ἔζησε βίο ἀσκητικό καί ἐρημιτικό σέ ἕνα ἡσυχαστήριο στή χαράδρα τοῦ Τσίν, στόν Γεωργιανό Καύκασο, ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917, μέχρι τό μαρτυρικό της τέλος, τό 1975. Στούς Ἑλληνοποντίους, Ρώσους καί Γεωργιανούς Ὀρθοδόξους τῆς εὑρύτερης περιοχῆς, εἶναι γνωστή ὡς Μάτουσκα Ἑλένα. Ἐλεήθηκε ἀπό τόν Θεό μέ τά ἁγιοπνευματικά χαρίσματα τῆς προοράσεως, τῆς διδασκαλίας καί κυρίως τῆς θεραπείας ψυχικῶν νόσων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου