389 - Ο άρραφος χιτώνας του Χριστού στην Τρηρ Γερμανίας

Ο άρραφος χιτώνας του Χριστού στον Καθολικό Ναό της Τρηρ (Trier) Γερμανίας.

Σύμφωνα με το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον (19, 23-24), οι Ρωμαίοι στρατιώτες που σταύρωσαν τον Χριστό μοίρασαν μεταξύ τους τα ρούχα Του, εκτός του χιτώνα για τον οποίον έβαλαν κλήρο. Ο χιτώνας μάλιστα εκείνος ήταν άρραφος (tunica inconsultilis στα λατινικά):

Οἱ οὖν στρατιῶται, ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν Ἰησοῦν, ἔλαβον τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἐποίησαν τέσσαρα μέρη, ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος, καὶ τὸν χιτῶνα. ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι’ ὅλου. εἶπαν οὖν πρὸς ἀλλήλους· μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται· ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ [ἡ λέγουσα]· διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον. Οἱ μὲν οὖν στρατιῶται ταῦτα ἐποίησαν.
  

Σύγχρονη εικόνα που βρίσκεται στον Καθολικό Ναό της Τρηρ και είναι αγιογραφημένη με τη βυζαντινή παράδοση.
Παρουσιάζει διάφορα ενδύματα του Χριστού σύμφωνα με ευαγγελικές διηγήσεις της Καινής Διαθήκης.
Στο κέντρο ο άρραφος χιτώνας του Χριστού. Σύμφωνα με ισχυρή μεσαιωνική δυτικοευρωπαϊκή παράδοση,
ο άρραφος χιτώνας υφάνθηκε από την Παναγία όταν ο Ιησούς ήταν μικρός και από εκεί και πέρα ο χιτώνας
μεγάλωνε θαυματουργικά μόνος του μαζί με τον Χριστό.

Του αρράφου χιτώνος του Χριστού, η λειψανοθήκη έχει εντοπίσει ήδη κάποια τεμάχια, όπως πχ σε σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Αγίου Όρους (δες 216 - Τίμιο Ξύλο από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους και 286 - Ιερά περιοδεία Τιμίου Ξύλου και τεμαχίου του Αρράφου Χιτώνος του Χριστού), αλλά και σε λειψανοθήκη του θησαυρού της Βασιλικής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης στην Ιταλία (δες 107 - Ο θησαυρός της Βασιλικής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης). Ο άρραφος χιτώνας του Χριστού φαίνεται ότι βρισκόταν στην παλατινή εκκλησία "Θεοτόκος του Φάρου" στην Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη (δες 111 - Τα ιερά κειμήλια της Θεοτόκου του Φάρου στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη) και έπειτα ίσως να κατέληξε στο Παρίσι, αλλά υπάρχουν και αρκετές άλλες παραδόσεις που φέρουν να βρίσκεται στη Γεωργία ή στη Ρωσία (αλλά για αυτές τις παραδόσεις θα μιλήσουμε άλλη φορά).

   

 

Ο άρραφος χιτώνας του Χριστού στον Καθολικό Ναό της Τρηρ (Trier) Γερμανίας.

Σύμφωνα με ρωμαιοκαθολική παράδοση, η Αγία Ελένη, η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ανακάλυψε τον άρραφο χιτώνα στους Αγίους Τόπους κατά το έτος 327 ή 328, μαζί με διάφορα άλλα κειμήλια, συμπεριλαμβανομένου και του Τιμίου Σταυρού. Σύμφωνα με αυτήν την παράδοση, η Αγία Ελένη κληροδότησε τον άρραφο χιτώνα του Χριστού στην πόλη της Τρηρ (Trier), όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε ζήσει για μερικά χρόνια πριν γίνει αυτοκράτορας και όπου έχτισε πολλά δημόσια οικοδομήματα που σώζονται μέχρι σήμερα. 

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

  

Ο άρραφος χιτώνας του Χριστού στον Καθολικό Ναό της Τρηρ (Trier) Γερμανίας.

Η ιστορία του άρράφου χιτώνος του Χριστού της Τρηρ είναι ιστορικά βεβαιωμένη μόνο από τον 12ο αιώνα και μετά. Την 1η Μαΐου του 1196, ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Α΄ της Τρηρ εγκαινίασε ένα μεγάλο και πλούσια διακοσμημένο παρεκκλήσι στον Καθεδρικό Ναό της Τρηρ στο οποίο τοποθετήθηκε ο άρραφος χιτώνας του Χριστού. Πριν από τον 12ο αιώνα δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η ακριβής ιστορική διαδρομή του αρράφου χιτώνος από τα Ιεροσόλυμα ως την Τρηρ, έτσι πολλοί θεωρούν ότι ο χιτώνας δεν είναι αυθεντικός και ότι πρόκειται για μεσαιωνική απάτη.

  

Το παρεκκλήσι στον Καθεδρικό Ναό της Τρηρ, όπου βρίσκεται εντός λειψανοθήκης ο άρραφος χιτώνας του Χριστού.
Η είσοδος δεν επιτρέπεται στο κοινό. Η θύρα που οδηγεί στο εσωτερικό του είναι πάντοτε κλειστή.

Η λειψανοθήκη μέσα στην οποία βρίσκεται ο άρραφος χιτώνας του Χριστού.
Καθολικός Ναός της Τρηρ Γερμανίας.

Από τον 12ο αιώνα το λείψανο διατηρούνταν διπλωμένο σε μια λειψανοθήκη και δεν ήταν ορατό στους προσκυνητές. Κατά το 1512, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του εκεί, ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας απαίτησε να δει τον άρραφο χιτώνα του Χριστού που ήξερε ότι φυλασσόταν εκεί. Πράγματι ο Ρωμαικοθολικός Αρχιεπίσκοπος της Τρηρ Richard von Greiffenklau διέταξε το άνοιγμα της λειψανοθήκης και την παρουσίαση του υπερπολύτιμου λειψάνου στον αυτοκράτορα. Μαθαίνοντάς το, οι κάτοικοι της Τρηρ, απαίτησαν επίσης να δουν και εκείνοι τον άρραφο χιτώνα. 

   

Μικρογραφία σε χειρόγραφο που παρουσιάζει την έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού
στον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Α΄ και στους κατοίκους της Τρηρ.

   
Στη συνέχεια, και κατά τακτά χρονικά διαστήματα, ο άρραφος χιτώνας παρουσιαζόταν στους προσκυνητές. Αυτό έγινε τα έτη: 1513, 1514, 1515, 1516, 1517, 1524, 1531, 1538, 1545, 1655, 1810, 1844, 1891, 1933, 1959, 1981 και 1996.

   

Μικρογραφία σε χειρόγραφο που παρουσιάζει την έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού
στους προσκυνητές.

Η έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού το 1933.

Η έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού το 1933.

Από έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού μεταπολεμικά.

Το 1996, η έκθεση του άρραφου χιτώνα προσήλκυσε περισσότερους από ένα εκατομμύριο προσκυνητές και για αυτό το λόγο, η Ρωμαιοκαθολική Αρχιεπισκοπή της Τρηρ, από το 1996 και μετά, εκθέτει κάθε χρόνο και για δέκα ημέρες τον άρραφο χιτώνα στους προσκυνητές κατά τη διάρκεια μιας θρησκευτικής πανήγυρης που φέρει τον τίτλο: “Heilig-Rock-Tage”.

Από πρόσφατη έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού στους προσκυνητές.

Από πρόσφατη έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού στους προσκυνητές.

Από πρόσφατη έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού στους προσκυνητές.

Από πρόσφατη έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού στους προσκυνητές.

Από πρόσφατη έκθεση του αρράφου χιτώνος του Χριστού στους προσκυνητές.

Η αυθεντικότητα του λειψάνου:

Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο κληρικός της Τρηρ J. N. Wilmowsky (1801-1880), μετά από πλήρη και προσεκτική εξέταση του άρραφου χιτώνα, εξέφρασε την άποψη ότι επρόκειτο για ένα βυζαντινό μεταξωτό ύφασμα του 5ου ή 6ου αιώνα που χρησίμευε ως θήκη για υφάσματα, αλλά σίγουρα δεν ήταν ο άρραφος χιτώνας του Χριστού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επικριθεί το λείψανο από πολλούς ως ψευδές και ο κληρικός να υποστεί πολλές διώξεις. 

Το 1890 συστάθηκε μία δωδεκαμελής ερευνητική επιτροπή, η οποία, μετά από νέα εξέταση του άρραφου χιτώνα, κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα: το λείψανο δεν είναι κάποιο κομμάτι από ύφασμα ή κάποια υφασμάτινη θήκη, αλλά 'ένδυμα'. Είναι από λείο βαμβακερό ή λινό ύφασμα καστανού χρώματος με σφικτή και πυκνή πλέξη. Στο εσωτερικό αυτού του 'ενδύματος' βρέθηκε ένα κομμάτι ενιαίου μεταξένιου υφάσματος πολύ καλά διατηρημένου. Η πίσω πλευρά του 'ενδύματος' είναι κάποιου είδους γάζας, ενώ στην μπροστινή πλευρά του, το 'ενδυμα' έχει 'μπαλώματα' από φίνο δαμασκηνό μετάξι, πάνω στο οποίο μπορούσε κάποιος να παρατηρήσει σχέδια πουλιών σε κίτρινο και κόκκινο χρώμα. Αυτά τα 'μπαλώματα' ταίριαζαν με την περιγραφή που είχε κάνει ο J. N. Wilmowsky. Σύμφωνα με την επιτροπή οι βυζαντινοί ταφτάδες και το άλλο μετάξι είχαν προστεθεί στο 'ένδυμα' για να το προφυλάξουν. Η επιτροπή επίσης δεν κατέληξε σε κανένα συμπέρασμα όσον αφορά τις ραφές του 'ενδύματος' και έτσι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει κατά πόσον το 'ενδυμα' ήταν άρραφο ή όχι. 
   

Τμήμα με βυζαντινούς ταφτάδες και μετάξι στο δεξί μανίκι του αρράφου χιτώνος του Χριστού.
Φωτογραφία του 2012.

Τον 19ο αιώνα, ο άρραφος χιτώνας του Χριστού της Τρηρ εμβαπτίστηκε σε υγρό καουτσούκ σε μία προσπάθεια διατήρησής του, ενώ τα λίγα εναπομείναντα πρωτότυπα τμήματά του δεν είναι κατάλληλα για χρονολόγηση με τη χρήση του ραδιενεργού άνθρακα-14.

Εκτός όμως από την Τρηρ, η κοινότητα Argenteuil στα περίχωρα του Παρισιού υποστηρίζει ότι αυτή κατέχει τον άρραφο χιτώνα του Χριστού και όχι η Τρηρ, αλλά για τον άρραφο χιτώνα του Χριστού της Argenteuil θα μιλήσουμε σε κάποια άλλη ανάρτηση.