374 - Ο Τίμιος Σταυρός των Πάνω Λευκάρων Κύπρου

Ο Τίμιος Σταυρός των Πάνω Λευκάρων Κύπρου.

Στον Ιερό Ναό του Τιμίου Σταυρού Πάνω Λευκάρων Κύπρου αποθησαυρίζεται τεμάχιο Τίμιου Ξύλου στο κέντρο ενός μεταγενέστερου μεγάλου σταυρού. Ο ονομαζόμενος και σταυρός των Πάνω Λευκάρων είναι ο μεγαλύτερος αργυρεπίχρυσος σταυρός που σώζεται στην Κύπρο (κάθετη πλευρά 143 Χ 14 Χ 7 εκ. και οριζόντια 85 Χ 14 Χ 7 εκ.), αλλά και ο αρχαιότερος (πρώτη εικοσαετία του 14ου αιώνα).

Ο Μέγας Κωνσταντίνος, η Προδοσία  του Χριστού και Αρχάγγελος (από αριστερά στα δεξιά).
Από τις παραστάσεις της αργυροεπίχρυσης επένδυσης του σταυρού των Πάνω Λευκάρων Κύπρου.

Η αργυροεπίχρυση επένδυση του σταυρού είναι σπάνιο έργο μικροτεχνίας της πρώτης εικοσαετίας του 14ου αιώνα, με παραστάσεις από τα πάθη του Χριστού, την Προδοσία, τον Ελκόμενο Χριστό, τη Σταύρωση και τον Ενταφιασμό. Στα άκρα της οριζόντιας κεραίας, παρίστανται ο Άγιος Κωνσταντίνος και η Αγία Ελένη, ενώ στο πόδι της κάθετης κεραίας, παρίσταται ιστάμενος ο Επίσκοπος Λευκάρων Ολβιανός πλάι σε ευανάγνωστη επιγραφή που διαβάζεται ως εξής: 

Ω ΣΤΑΒΡΕ ΜΟΥ ΣΩΣΟΝ ΜΕ ΑΜΑΡΤΩΛΟΝ ΠΟΙΜΕΝΑ 

ΤΟΝ ΤΛΗΠΑΘΗΝ ΟΛΒΙΑΝΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟΝ ΛΕΥΚΑΡΩΝ

Ο Επίσκοπος Λευκάρων Ολβιανός ιστάμενος,
δεξιά η επιγραφή που αναφέρει το όνομά του,
πάνω ο Ενταφιασμός του Χριστού.

 Ο Ολβιανός, το όνομα του οποίου αναφέρει η επιγραφή, ήταν Επίσκοπος Λευκάρων από τις αρχές του 14ου αιώνα (1307). Πριν εκλεγεί Επίσκοπος είχε διατελέσει ηγούμενος του μοναστηριού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στα Κάτω Λεύκαρα. Όπως φαίνεται, ο Ολβιανός με δικές του δαπάνες φρόντισε να κατασκευασθεί ο Σταυρός και να χαραχθεί η πιο πάνω επιγραφή, ως ευχαριστία για την απελευθέρωσή του, μετά τη φυλάκιση που υπέστη από τον Λεγάτο του Πάπα, Πέτρο, διότι παράκουσε τις διαταγές του και χειροτόνησε Ορθόδοξους ιερείς. Στη διασταύρωση των κεραιών του Σταυρού βρίσκεται ενσωματωμένη σύγχρονη αργυροεπίχρυση πλάκα με παράσταση της Σταύρωσης που χρονολογείται το 1933, όπως αναφέρει σχετική επιγραφή. Πίσω ακριβώς από αυτή την πλάκα βρίσκεται και το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου, το οποίο, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, άφησε η Αγία Ελένη όταν επισκέφθηκε την Κύπρο το 327 μΧ.

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:

Ο Τίμιος Σταυρός των Πάνω Λευκάρων Κύπρου.

Ο Τίμιος Σταυρός των Πάνω Λευκάρων Κύπρου.
Στην κάτω θήκη ιεροί λίθοι (;).