115 - Η κάρα του Αγίου Μάμαντος

Το βυζαντινό ασημένιο στεφάνι που περικλείει την Τιμία Κάρα του Αγίου Παιδομάρτυρος Μάμαντος. Η επιγραφή στα ελληνικά: ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ. Βρισκόταν κάποτε στην Μονή του Αγίου Μάμαντος στην Κωνσταντινούπολη, από όπου αφαιρέθηκε το 1204 κατά τη λεηλασία της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους της Δ΄Σταυροφορίας. Το 1209 μεταφέρθηκε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάμαντος στη πόλη Langres της Γαλλίας, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα.

O αρχαιολόγος - βυζαντινολόγος Δρ Χριστόδουλος Α. Χατζηχριστοδούλου αναφέρει στο βιβλίο του "Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Μάμαντος στη Μόρφου" ότι, σύμφωνα με τις πηγές, φαίνεται ότι είχαν μεταφερθεί στην Κύπρο τμήματα των ιερών λειψάνων και όχι ολόκληρο το σκήνωμα του αγίου, που είχε ταφεί στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Η κάρα του αγίου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από ένα μοναχό, μετά την κατάληψη της Καισάρειας από τους Σελτζούκους το 1067. Όταν οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1204, άρπαξαν ανάμεσα στα άλλα πολύτιμα λείψανα και την κάρα του αγίου που είχε ένα ασημένιο στεφάνι με το όνομά του γραμμένο Ελληνικά και από εκεί μεταφέρθηκε από τον κληρικό Gualon de Dampierre στην πόλη Langres της Καμπανίας (Γαλλία) στα 1209.

Παλιά καρτ ποστάλ που απεικονίζει τον Καθεδρικό του Αγίου Μάμαντος στη πόλη Langres της Γαλλίας.

Η κάρα βρίσκεται ακόμη στην πόλη Langres, στο θησαυρό του Καθεδρικού ναού της πόλης που τιμάται επ' ονόματι του Αγίου Μάμαντος (Σαν Μαμές - San Mamés).

Η πόλη Langres της Γαλλίας.

 Δείτε φωτογραφίες και διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

 

Εικόνα του Αγίου Μάμαντος από την Κύπρο.

Η κάρα του Αγίου Μάμαντος περιέχονταν σε μία πολύτιμη λειψανοθήκη σε σχήμα μπούστου που όμως δηώθηκε κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης. Σήμερα βρίσκεται σε παρόμοια λειψανοθήκη του 1855, δώρο του Καρδινάλιου Césaire Mathieu, πρώην επισκόπου της Langres. Η λειψανοθήκη είναι από επίχρυσο ασήμι και έχει διαστάσεις  63Χ41Χ33 εκ. Το πάνω μέρος της λειψανοθήκης ανοίγει και αποκαλύπτει την Τιμία Κάρα του Αγίου Παιδομάρτυρος Μάμαντος.

Η λειψανοθήκη της Τιμίας Κάρας του Αγίου Μάμαντος.
Γαλλικό έργο του 1855.

Η λειψανοθήκη της Τιμίας Κάρας του Αγίου Μάμαντος (λεπτομέρεια).
Διακρίνεται η θήκη στο πίσω μέρος της κεφαλής.

Η θήκη της λειψανοθήκης ανοιχτή. Στο εσωτερικό η Τιμία Κάρα του Αγίου Παιδομάρτυρος Μάμαντος
με το ασημένιο βυζαντινό στεφάνι και το όνομα του Αγίου γραμμένο στα ελληνικά.

 

Αγαλματίδιο μικρών διαστάσεων του Αγίου Μάμαντος από ελεφαντόδοντο.
Ο Άγιος Μάμας κρατάει τα σπλάχνα του, ενώ στο δεξί του πόδι βρίσκεται το λιοντάρι.
Μέρος του Θησαυρού του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Μάμαντος στη πόλη Langres.

Ανάγλυφο στον Καθεδρικό Ναό της Langres που απεικονίζει την μετακομιδή της Τιμίας Κάρας του Αγίου Μάμαντος στη Langres  της Γαλλίας.

Λεπτομέρεια του ανάλυφου της μετακομιδής της Τιμίας Κάρας του Αγίου Μάμαντος.
Απεικονίζεται η πάνδημος υποδοχή της Τιμίας Κάρας.

Ο Άγιος Μάμας έζησε στα μέσα του 3ου αιώνα και μαρτύρησε επί Αυτοκράτορα Αυρηλιανού. Γεννήθηκε στην Παφλαγονία της Μικράς Ασίας το 260 μ.Χ. από γονείς Χριστιανούς, οι οποίοι συνελήφθησαν για τη χριστιανική τους δράση και φυλακίστηκαν. Ο Άγιος γεννήθηκε στη φυλακή και επειδή οι γονείς του, ο Θεόδοτος και η Ρουφίνα, πέθαναν εκεί, ανέλαβε να τον μεγαλώσει κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Αμμία Ματρώνα. Αυτή ήταν ευσεβής Χριστιανή και σε αυτήν οφείλεται το όνομα του Αγίου. Η παράδοση λέει ότι ο μικρός συνήθιζε να τη φωνάζει "μάμα".

Ρωσική εικόνα του 19ου αιώνα που εικονίζει τον Άγιο Μάμα με σκηνές από το βίο του.

Κατά την εφηβική του ηλικία ο Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες, που τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Κατά θαυματουργό τρόπο ο Άγιος επέζησε αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο. Και αυτήν τη φορά κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν. Σύμφωνα με την παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακρά των άλλων θηρίων, εξ ου και η θεματογραφία της αγιογράφησης του. Τελικά, οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν με τρίαινα. Το φονικό όργανο διαπέρασε τα σπλάγχνα του Αγίου, ο οποίος και παρέδωσε το Πνεύμα.