325 - Ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού (1)

Ο ακάνθινος στέφανος του Χριστού που αποθησαυρίζεται στην Παναγία των Παρισίων.

Η λειψανοθήκη έχει συγκεντρώσει πολλές πληροφορίες για τον Ακάνθινο Στέφανο του Χριστού και θα προσπαθήσει να διεξέλθει όλο αυτό το υλικό και να το παρουσιάσει σε μερικές αναρτήσεις.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες ιστορικές πηγές, ο Ακάνθινος Στέφανος αγοράστηκε το 1238 από τον Λουδοβίκο Θ΄ ή Άγιο Λουδοβίκο (25 Απριλίου 1214 - 25 Αυγούστου 1270) που ήταν βασιλιάς της Γαλλίας (1226-1270) και σήμερα βρίσκεται στον Θησαυρό της Παναγίας των Παρισίων.

Ο ακάνθινος στέφανος του Χριστού που αποθησαυρίζεται στην Παναγία των Παρισίων.
Η γυάλινη λειψανοθήκη επιτρέπει τη θέα προς τον ίδιο τον ακάνθινο στέφανο.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω:

Σύμφωνα λοιπόν με το υλικό που έχει συγκεντρώσει η λειψανοθήκη, ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού αποτελούνταν από τα εξής:

- από βούρλα του γένους Juncus (το βούρλο είναι ποώδες αειθαλές υδρόφιλο φυτό με κυλινδρικό βλαστό και φύλλα μακρόστενα και συνήθως κυλινδρικά επίσης· τα άνθη του είναι μικρά, και από τα φύλλα του φτιάχνονται καλάθια),

Βούρλα στη Θάλασσα της Γαλιλαίας (Ισραήλ).
Η Θάλασσα της Γαλιλαίας είναι η χαμηλότερη λίμνη γλυκέων υδάτων στον κόσμο.
Τροφοδοτείται με νερό στο βόρειο τμήμα της κυρίως από τον Ιορδάνη ποταμό, ο οποίος
υπερχειλίζοντάς την στο νότιο μέρος συνεχίζει στη Νεκρά Θάλασσα όπου και εκβάλει.
Πρόκειται για την βιβλική λίμνη της Γεννησαρέτ, ή λίμνη της Τιβεριάδας.

- και από το αγκαθωτό θαμνόδεντρο Ziziphus spina-christi (είδος τζιτζιφιάς) της οικογένειας των ραμνιδών.
 

Το θαμνόδεντρο Ziziphus spina-christi (η φωτογραφία από το Ισραήλ),
από το οποίο φτιάχτηκε κυρίως ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού.

Τα αγκάθια του θαμνόδεντρου Ziziphus spina-christi.
Προσέξτε ότι βγάζει διπλά αντίθετα αγκάθια, το ένα μεγαλύτερο και ευθύ,
ενώ το άλλο μικρό και καμπύλο. Το χαρακτηριστικό αυτό συναντάται
και στα κλαδιά με ιερές άκανθες που σώζονται στην Ευρώπη.

Έχουν βεβαίως προταθεί και άλλα φυτά, αλλά η βοτανολογική εξέταση του ακάνθινου στέφανου της Παναγίας των Παρισίων, καθώς και των ακανθών που βρίσκονται σε διάφορα μέρη επιβεβαίωσε αυτά τα φυτά.

Ο ακάνθινος στέφανος του Χριστού που αποθησαυρίζεται στην Παναγία των Παρισίων είναι ένα κυκλοτερές στεφάνι από πλεγμένα, συνεστραμμένα στελέχη βούρλων, και δεν υπάρχουν καθόλου κλαδιά Ziziphus spina-christi ή αγκάθια από αυτό το θαμνόδεντρο.

Ο ακάνθινος στέφανος της Παναγίας των Παρισίων έξω από τη γυάλινη λειψανοθήκη του.

Η εσωτερική διάμετρος του στέφανου είναι 21 εκ, ενώ το πάχος του είναι 1,5 εκ. Τα στελέχη των βούρλων συσσωματώνονται σε δέσμες των 14 ή 16 στελεχών που έχουν πάχος από 1 ως 1,5 χιλ. 

Υποστηρίζεται ότι οι ρωμαίοι στρατιώτες τοποθέτησαν ή περιέπλεξαν τα κλαδιά με τα αγκάθια πάνω σε αυτό το στέφανι από βούρλα, ώστε να σχηματιστεί μία παρωδία στέμματος. Ως εκ τούτου, το στεφάνι από τα πλεγμένα στελέχη βούρλων χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την υποστήριξη των κλαδιών με τα αγκάθια.

Ομοίωμα του Ακάνθινου Στέφανου του Χριστού.
Η βάση είναι από άχυρο, ενώ τα κλαδιά με τα αγκάθια είναι από τα είδη:
Ziziphus spina-christi και Rhamnus lycioides.
 Θεωρείται σήμερα βέβαιο ότι ο Ακάνθινος Στέφανος είχε αυτή τη μορφή
και όχι τη γνωστή μορφή της Δυτικής εικονογραφίας ή των κινηματογραφικών έργων.

Αυτό το στεφάνι φυλάσσεται σε μία γυάλινη λειψανοθήκη από κρύσταλλο που έχει τη μορφή κυκλικού στεφανιού.

Ο ακάνθινος στέφανος της Παναγίας των Παρισίων.

Από τον Ακάνθινο Στέφανο του Χριστού υπάρχουν διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο (κυρίως όμως στην Ευρώπη):

- 'λείψανα' από στελέχη βούρλων (ελαχιστότατα· τα περισσότερα βρίσκονται στην Παναγία των Παρισίων)

- 'λείψανα' από κλαδιά με αγκάθια

- 'λείψανα' από αγκάθια μόνα τους. 

Δύο παρατηρήσεις για τα αγκάθια του Ακάνθινου Στέφανου:

Ο Ferdinand de Mély στο έργο του Exuviae sacrae Constantinopolitanae, Paris, 1904, παραπέμπει σε μία μαρτυρία του Pierre d’Avoir (14ος αιώνας) που λέει ότι ένα αγκάθι που άγγιξε ένα αυθεντικό αγκάθι από τον Ακάνθινο Στέφανο θεωρούνταν και αυτό με τη σειρά του αυθεντικό "Unam de spinis quae fuit apposita coronae spinae nostri Redemptoris".

Σύμφωνα επίσης με τον ίδιο συγγραφέα (Ferdinand de Mély), οι χριστιανοί προσκυνητές των Αγίων Τόπων μαδούσαν τους θάμνους Ziziphus spina-christi από τα αγκάθια τους που βρίσκονταν κοντά στον Γολγοθά και τα έπαιρναν ως αναμνηστικά. Αυτό προκαλούσε κάποια εκούσια ή ακούσια σύγχυση, αφού μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θεωρούνταν και αυτά αυθεντικά. Ίσως και κάποιοι ηθελημένα εξαπάτησαν μερικούς παρουσιάζοντάς τους τέτοιου είδους αγκάθια ως αυθεντικά.


<συνεχίζεται>

Σχετικά:

382 - Ο Ακάνθινος Στέφανος του Χριστού (2)