Βυζαντινοί ιεροί θησαυροί διασκορπίστηκαν
όχι μόνο προς τη Δύση, αλλά και προς την Ανατολή. Μάλιστα πολύτιμα ιερά
αντικείμενα βυζαντινής προέλευσης έχουν βρεθεί ακόμα και στην Κίνα. Αν
και η λειψανοθήκη ενδιαφέρεται περισσότερο για τη διάδοσή τους στη
Λατινική Δύση, η αντίστροφη πορεία, η πορεία δηλαδή προς την Ανατολή,
δεν μας αφήνει αδιάφορους.
Το Μουσείο Καλών Τεχνών στην Τιφλίδα
(Γεωργία) αποθησαυρίζει εγκόλπιους βυζαντινούς σταυρούς με τεμάχια
Τιμίου Ξύλου που προέρχονται από το σκευοφυλάκιο του Καθεδρικού Ναού της
Μονής Martvili (Γεωργία). Η λειψανοθήκη κατάφερε να βρει δύο
φωτογραφίες από δύο διαφορετικούς εγκόλπιους βυζαντινούς σταυρούς του
10ου αιώνα που σύμφωνα με τις πηγές έφεραν μικροτεμάχια Τιμίου Ξύλου και ίσως άλλα λείψανα. Οι
φωτογραφίες δείχνουν την πίσω πλευρά των δύο σταυρών.
 |
| Βυζαντινός εγκόλπιος σταυρός με Τίμιο Ξύλο (περίπου του 10ου αιώνα). Μουσείο Καλών Τεχνών στην Τιφλίδα (Γεωργία). Μέρος κάποτε του θησαυρού του Καθολικού Ναού της Μονής Martvili. |
Ο ένας
σταυρός με διαστάσεις 9 Χ 16 εκ. παρουσιάζει την Θεοτόκο στον τύπο της
Οδηγήτριας περιστοιχιζόμενη από τους τέσσερεις ευαγγελιστές, ενώ ο άλλος
σταυρός παρουσιάζει την Θεοτόκο δεομένη, τον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Δημήτριο
και τον Ιερό Χρυσόστομο. Και οι δύο σταυροί είναι διακοσμημένοι με
μαργαριτάρια, σμαράγδια, ρουμπίνια, ζαφείρια, άλλους πολύτιμους λίθους,
χρυσό και σμάλτο.
 |
| Άλλος βυζαντινός εγκόλπιος σταυρός με Τίμιο Ξύλο (περίπου του 10ου αιώνα). Μουσείο Καλών Τεχνών στην Τιφλίδα (Γεωργία). Μέρος κάποτε του θησαυρού του Καθολικού Ναού της Μονής Martvili. |
Μία έρευνα σε ρωσικά αρχεία αποκάλυψε παλιές
φωτογραφίες από τους θησαυρούς της Μονής Martvili. Όπως μπορείτε να
δείτε στις φωτογραφίες που ακολουθούν (μία μικρή επιλογή), οι σταυροί ήταν τοποθετημένοι σε
ειδική θήκη.
1. Ειδική θήκη στην οποία φυλάσσονταν οι δύο εγκόλπιοι βυζαντινοί σταυροί, ένα εγκόλπιο και μία πιθανότατα λειψανοθήκη. Όλα τα αντικείμενα είναι βυζαντινής προέλευσης. Η θήκη, η μικρή λειψανοθήκη και το μικρό εγκόλπιο είναι άγνωστο αν διασώζονται και που.
 |
| Ειδική θήκη στην οποία φυλάσσονταν δύο εγκόλπιοι σταυροί, ένα μικρό εγκόλπιο και μία πιθανότατα λειψανοθήκη. |
 |
| Η μπροστινή πλευρά βυζαντινού εγκολπίου σταυρού. |
 |
| Η πίσω πλευρά βυζαντινού εγκολπίου σταυρού. |
 |
| Θεοτόκος Οδηγήτρια και οι τέσσερεις ευαγγελιστές. |
 |
| Η μπροστινή πλευρά άλλου βυζαντινού εγκολπίου σταυρού. |
 |
| Θεοτόκος δεομένη, Άγιο Νικόλαος, Άγιος Δημήτριος και ο Ιερός Χρυσόστομος. |
 |
| Η πίσω (;) πλευρά του άλλου βυζαντινού εγκολπίου σταυρού. |
 |
| Πιθανότατα λειψανοθήκη. |
 |
| Μικρό βυζαντινό εγκόλπιο με παράσταση της Ανάστασης. |
2. Και μία γεωργιανή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου (αλλά άγνωστο αν διασώζεται).
 |
| Γεωργιανή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου. |
 |
Γεωργιανή σταυροθήκη Τιμίου Ξύλου. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου